Page 144 - AYA YAYINCILIK 8. Sınıf 24 Deneme Sınavı Türkçe

8. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 21

13. Eylemlerin nesnelerine, öznelerine göre olan özelliklerine; bir başka deyişle çekimli bir eylemden oluşan yüklemin nesne ve özne-
ye göre gösterdiği durumlara çatı denir. Çatı, yüklemin nesne ve özneyle olan ilişkisini gösterir. Eylemi doğrudan yapan bir özne
varsa eylem etken çatılıdır. Özne yapılan işten etkileniyorsa, yani eylem başka biri tarafından yapılma anlamı taşıyorsa ve -l / -n
eklerinden birini almışsa edilgendir. Nesne alabilen eylemler geçişliyken nesne alamayan eylemler ise geçişsizdir.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin yay ayraç içinde gösterilen çatı özelliği yanlıştır?
A) Türkçe, büyük devletler sayesinde dünyanın en yaygın dillerinden biri olmuştur. (Etken)
B) Yeryüzündeki bütün diller birbirinden sözcük alışverişi yapmıştır. (Geçişli)
C) Kaynaklarda Türkçenin tarihinin Sümerlere kadar uzandığı belirtilmiştir. (Edilgen)

D) Türkçenin başlıca sorunlarını iki başlık altında toplayabiliriz. (Geçişsiz)

14. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi ortalama 78,3 yıl olarak hesaplandı. Bu süre, erkeklerde 75,6,
kadınlarda 81 yıl olarak belirlendi. Tüm dünyada beklenen yaşam süresi ise Dünya Bankası verilerine göre 72 yıl. Bilim insanla-
rına göre bir insan en fazla 120 yaşına kadar yaşayabilir. Peki, bu ne kadar doğru?
En uzun yaşayan Türk 1774’te Bitlis’te doğup 1934’te İstanbul’da ölen Zaro Ağa. Tam 160 yıllık bir ömür… Nüfus kayıtlarına doğum
tarihi 1907 olarak geçen ve Türkiye’nin yaşayan en yaşlı insanı olarak gösterilen Muğlalı 113 yaşındaki Ayşe Uçar ise yaşamını 25
Aralık 2019’da yitirdi. Her iki isim de Türkiye’de kayıtların sağlıklı tutulmamasından dolayı dünyada kabul gören ve dünyanın en
yaşlı insanlarını listeleyen “gerontology.wikia.org” sitesine giremedi. Mesela Şanlıurfa’da yaşayan 1894 doğumlu Hodi Gürkan da
aynı gerekçeyle bu listeye giremedi. Listedekiler Fransa, Japonya, İtalya, İngiltere, ABD gibi ülkelerden. Bu ülkeler arşive, istatisti-
ğe, resmî kayıtlara önem verdiği için buralarda yaşayan çok yaşlı insanların nüfus kayıtları güvenilir kabul ediliyor.
Bu siteye göre dünyanın en yaşlı insanı olarak kabul edilen kişi ise bir Fransız: Jeanne Calment. Calment tam 122 yıl, 164 gün
yaşadı. 21 Şubat 1875’te doğan Calment, 4 Ağustos 1997’de hayata gözlerini yumdu. Yaşadığı bölgede çok ünlü olan Calment’i
sahtekârlıkla suçlayanlar da oldu. İddialara göre Calment, ağır vergi borçlarından kurtulmak için annesinin kimliğini kullanıyordu.
İddialar ispatlanmasa da bilimsel kesinlik için Calment’in mezarının açılabileceği konuşuluyor.
Kadınların ortalama ömrü erkeklerinkinden fazladır. Dünyanın en yaşlı ilk 20 insanı arasında da sadece bir erkek bulunuyor. Gert-
rude Weaver adlı ABD vatandaşı dünyanın en uzun yaşamış 13. kişisi. 116 yıl, 276 gün yaşayan Weaver, 1898-2015 arasında bu
dünyaya misafir olmuş.
Hâlâ hayatta olan en yaşlı kişi ise Japonya’da yaşıyor: Kane Tanaka. Tanaka bu unvanı 5 Mart 1898’de doğup 1 Nisan 2015’te
ölen vatandaşı Misao Okawa’dan aldı. Okawa bu dünyada 117 yıl, 27 gün konuk olmuştu. 2 Ocak 1903’te doğan Kane Tanaka
ise 11 Ocak 2020 itibarıyla tam 117 yıl, 8 gündür hayatta.
Geldik en şaşırtıcı isme: Li Ching-Yuen. 15 Mayıs 1933’te New York Times gazetesinde bir haber yayım-
landı. Bu habere göre Li, Çin'in Szechuan eyaletinde 6 Mayıs 1933’te vefat etti. Bu kişinin özelliği ise tam
256 yaşında olmasıydı. İddialara göre resmî imparatorluk kayıtlarında bu kişinin 150. ve 200. yaşlarını
kutlayan mesajlar vardı. Li Ching-Yuen 1677 yılında doğmuştu. Bitki bilimciydi. Çin ordusunda dövüş
sanatları ustasıydı. 23 kez evlilik yapmış ve 200 çocuk sahibi olmuştu. Li’ye uzun yaşaması ile ilgili dü-
şüncesi sorulduğunda ise cevabı şöyle oluyormuş: “Kalbinizi huzurlu tutun, bir kaplumbağa gibi oturup,
bir güvercin gibi hayat dolu yürüyün ve bir köpek gibi uyuyun.” Son sözleri ise şu olmuş: “Bu dünyada
yapmam gereken her şeyi yaptım.”
Bu metinde sözü edilen kişilerin tamamının yaşlarının doğru olduğu kabul edilirse 11 Ocak 2020 itibarıyla en gençten en
yaşlıya sıralaması aşağıdakilerden hangisi olur?

A) Ayşe Uçar - Hodi Gürkan - Misao Okawa - Kane Tanaka - Gertrude Weaver - Zaro Ağa - Jeanne Calment - Li Ching-Yuen
B) Ayşe Uçar - Hodi Gürkan - Zaro Ağa - Jeanne Calment - Gertrude Weaver - Misao Okawa - Kane Tanaka - Li Ching-Yuen
C) Ayşe Uçar - Gertrude Weaver - Kane Tanaka - Misao Okawa - Jeanne Calment - Hodi Gürkan - Zaro Ağa - Li Ching-Yuen
D) Li Ching-Yuen - Zaro Ağa - Hodi Gürkan - Jeanne Calment - Misao Okawa - Kane Tanaka - Gertrude Weaver - Ayşe Uçar

6