Page 57 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Türkçe Pragraf Bilgisi

5. Bu çocuk kimdi? Birdenbire nereden çıkmıştı. Elimle 7. Tepegöz’ün peri anası gelip oğlunun parmağına bir
işaret ettim. yüzük geçirdi. “Oğul, sana ok batmasın, tenini kılıç
– Yanıma gel bakayım, dedim. kesmesin.” dedi. Tepegöz, Oğuz içinden çıktı, bir
yüce dağa vardı, yol kesti, adam aldı, büyük hara-
Bir kuş hafi fl iğiyle yerinden atladı. Benim, mektepte
yaptığım gibi, sıçraya sıçraya yanıma geldi. Yavru- mi oldu. Üzerine birkaç adam gönderdiler. Ok attılar,
cak son derece fakirdi. Ayakları çıplak, saçları dar- batmadı; kılıç vurdular, kesmedi; süngü batırdılar,
madağınıktı. Arkasındaki rengi kaybolmuş basma delmedi. Oğuzlar toplanıp üzerine vardı. Tepegöz
entari yırtık yırtıktı. Minimini ellerini tuttum: görüp kızdı. Bir ağacı yerinden kopardı, atıp elli alt-
mış adam öldürdü. Oğuzlar Tepegöz’ün elinden güç-
– Yüzüme bak küçük, dedim. süz düştü. Vardılar, Dede Korkut’u çağırdılar, onunla
Korka korka başını kaldırdı, kıvırcık kirpiklerinin ara- danıştılar. Dedem Korkut’u Tepegöz’e gönderdiler.
sında iki lacivert göz parladı. Zeyniler’de çektiğim
ızdırap beni ağlatmamıştı. Fakat bu yarı çıplak çocu- Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden
ğun gözleri, iki inci dizisi gibi gülen dişleri… O dakika alınmış olabilir?
kendimi tutmasaydım beni hıçkıra hıçkıra ağlatacak- A) Fabl B) Roman
tı. C) Destan D) Fıkra
Çözüm
Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? Çözüm
Bir milletin tarihinde derin izler bırakmış olayların ya da
A) Masal B) Roman
kişilerin anlatıldığı eserlere destan denir. Destanlar ano-
C) Gezi yazısı D) Destan nimdir ve bir milletin özelliklerini belirtir. Okuduğunuz par-
ça Türk edebiyatının kuşkusuz en önemli eseri olan Dede
Çözüm Korkut Destanı’nda yer alan Basat’ın Tepegöz’ü öldürdüğü
Çözüm
bölümden alınmıştır. Yanıt “C” seçeneğidir.
Roman, yaşanmış veya yaşanması mümkün olayları yere,
zamana ve kişilere bağlayarak ayrıntılı biçimde anlatan bir
metin türüdür. Yukarıdaki metin Reşat Nuri Güntekin’in en 8. Aşağıdaki metinlerden hangisi bir hikâyeden
meşhur romanı olan Çalıkuşu'ndan bir bölümdür. Yanıt “B” alınmıştır?
seçeneğidir.
A) Her kafadan bir ses çıkıyor, kimin ne dediği
anlaşılmıyordu. Kızları Sevil ile Serpil “Aman
babacağım, bir butik açalım.” diye tutturdular.
Karısı Firdevs, “modern bir şarküteri” açılması-
nı istiyordu. Kapı komşuları Emin Bey, “eczane”
6. Niğde’ye yaklaşıyorduk. Yanımda oturan bir Niğdeli açılmasını teklif ediyordu.
şehrin eteğini saran ağaç kümeleri arasında pek iyi B) Hasta iken beni üzen şey canımın istediğini
seçemediğim bir noktayı işaret etti. “Faruk Nafi z’in yapmamak değil, canımın bir şey istemez olu-
hanı.” dedi. Büyük şair hiçbir zaman bir han sahi- şudur. Keşke canım bir şey istese de yapsam.
bi olmamıştı fakat yol arkadaşımın bana gösterdiği Uyuşuk, isteksiz olmak ne acıklı bir şeydir.
bina sadece Faruk Nafi z’in unutulmaz “Han Duvar- C) Turizmde bu yıl tüm zamanların rekorunu kır-
ları” şiirinde tasvir ettiği handı. Kıyafetinden anlaşıl- maya hazırlanan Antalya’ya gelen turist sayısı 9
dığına göre Niğdeli arkadaş bir esnaf yahut işçi idi. milyon 666 bin 859’a yükseldi. Geçen yılın aynı
Böyle olmakla beraber “Han Duvarları” şiirini ve Fa- dönemine göre yabancı ziyaretçi sayısı yüzde
ruk Nafi z’i biliyordu. 29 arttı.
Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? D) Küçük kaplumbağa yere daha yeni düşmüş olan
meyveyi gördü. “En sevdiğim meyve beni bek-
A) Gezi yazısı B) Deneme
liyor.” diye düşündü ve kendince acele ederek
C) Söyleşi D) Biyografi
meyveye doğru yürümeye başladı. “Bari biri
benden önce fark edip almasa…” diye dertleni-
Çözüm
Çözüm
yordu.
Çözüm
Gezi yazısı, bilinmeyen, görülmeyen bir yeri, bir memleketi, Çözüm
olayları, dekorları, manzaraları, insanları, lezzetleri, yaşa- Hikâye yaşanmış ya da yaşanması mümkün bir olayı yer
yışları, gelenekleri tanıtmak için kişisel izlenimlerin kaleme ve zamana bağlı olarak anlatan kısa bir metin türüdür. “A”
alınmasıyla ortaya çıkan yazı türüdür. Yukarıdaki metin Re- seçeneğinde Mustafa Kutlu’ya ait “Eşik” adlı hikâyeden bir
şat Nuri Güntekin’e bir ait gezi yazısından alınmıştır. Yanıt parça verilmiştir. “B” seçeneği deneme, “C” seçeneği haber
“A” seçeneğidir. yazısı, “D” seçeneği ise fabl örneğidir. Yanıt “A” seçeneğidir.
56