Page 56 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Türkçe Pragraf Bilgisi

Paragraf Bilgisi Çözümlü
Test
METİN TÜRLERİ

1. Çok defa başıma gelmiştir: Oyun olsun diye kendi 3. İstanbul’u telaş ve heyecan içinde buldum. Herkeste
düşüncemin tam tersini savunayım derken kafam o bir savaş korkusu vardı. Dünya savaşına bizim de
tarafa öylesine kendini vermiş, bağlanmıştır ki kendi katılacağımızdan kimse şüphe etmiyordu. Herkes
düşüncemi yersiz bulmaya başlayıp bırakmışımdır. Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın Almanya’ya yakın
Eğildiğim yere sürükleniveriyorum. Ağırlığı beni on- olduğunu biliyordu. Er geç bizi de Almanya’nın ya-
dan yana düşürüyormuş gibi. nında savaşa sokması ihtimali kuvvetliydi. Zaten
olayların akışı da öyle gösteriyordu. O vakit dünya iki
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden
alınmıştır? bloka ayrılmıştı. Bir tarafta İngiltere, Fransa ve Çar-
lık Rusya’sı; öte tarafta Almanya, İtalya ve Avusturya
A) Makale B) Anı devletleri…
C) Deneme D) Eleştiri Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden
alınmış olabilir?
Çözüm
Çözüm
A) Gezi yazısı B) Deneme
Deneme; bir yazarın, herhangi bir konu üzerindeki kendi
C) Makale D) Anı
düşüncelerini iddiasız, kesin kararlara varmaksızın anlattığı
yazıdır. Denemeye “kalem tecrübesi” de denir. Yazar eleş-
Çözüm
Çözüm
tirecekse bile bunu samimi bir dille ve aşırıya kaçmadan
yapar. Yukarıdaki metin ünlü deneme yazarı Montaigne’e Anı (hatıra), bir yazarın kendi başından geçmiş veya kendi-
(Montein) ait bir denemeden alınmıştır. Yanıt “C” seçeneği- sinin de tanıklık ettiği birtakım önemli olayları, sanat değeri
dir. taşıyan bir dille anlatmasıdır. Okuduğunuz metin, dönemi-
nin ünlü gazetecilerinden Zekeriya Sertel’e ait bir anıdan
alınmıştır. Yanıt “D” seçeneğidir.
2. Tarık Buğra’nın, romanını yazarken kendi yaşantısın-
dan yararlanmasının elbette büyük payı var Küçük
Ağa’nın başarısında. Kişilerini yaşadıkları koşulların
gerçekliği içinde ele alıyor, yaptıklarında yanılanlar 4. II. Mehmet, 23 Nisan 1453 gecesi donanmasının
varsa bu yanılmayı doğuran nedenleri anlamaya, bir kısmını karadan geçirerek Haliç’e ulaştırdı ve 24
anlatmaya çalışıyor. Ne var ki Tarık Buğra’nın “Bir Nisan günü şafağında Haliç’te bu gemileri gören Bi-
roman yazarının bir bilim insanı gibi, tam o kadar ob- zanslılar şaşkınlığa düştüler. Bir ay sonra da Türkler
jektif olması gerektiğine inanıyorum.” sözleri hava- toplarının açtığı bir gedikten akın akın kenti fethetti-
da kalıyor. Tarık Buğra, Kurtuluş Savaşı’na bir bilim ler. Fatih Sultan Mehmet at üstünde Ayasofya’ya gir-
insanı gibi “objektif” olarak değil, belirli bir görüşün di (29 Mayıs 1453) ve dua okuttu. Böylece Orta Çağ
yazarı olarak bakıyor. Bunu Tarık Buğra’yı suçlamak son buluyor, Yeni Çağ başlıyordu.
için söylemiyorum, tutumunu saptamak için söylüyo- Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?
rum.
A) Deneme B) Makale
Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?
C) Anı D) Hikâye
A) Makale B) Roman
Çözüm
C) Eleştiri D) Anı Çözüm
Makale, herhangi bir konuda bilgi vermek veya bir gerçeği
Çözüm
Çözüm
savunmak için yazılan yazıdır. Makalelerde genellikle nes-
Eleştiri, herhangi bir sanat eserini her yönüyle inceleyip nellik hâkimdir. Yer yer öznel ifadeler de kullanılabilir ama
açıklamak veya değerlendirmek amacıyla yazılan yazılara makalelerde üzerinde durulan ve hakkında bilgi verilen bir
denir. Türk edebiyatının en önde gelen eleştirmenlerinden konu muhakkak vardır. Yukarıdaki metin Türkler üzerine
Fethi Naci’ye ait yukarıdaki metin Tarık Buğra’nın Küçük araştırmalarıyla tanınan ünlü Fransız tarihçi Jean-Paul
Ağa romanı için yazılmış eleştiri yazısının bir bölümüdür. Roux’a (Jan Pol Roks) ait bir makaleden alınmıştır. Yanıt
Yanıt “C” seçeneğidir. “B” seçeneğidir.
55