Page 39 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Türkçe Pragraf Bilgisi

5. TRT’nin açıldığı yıllarda küçücük bir çocukken nasıl 7. Saatlerimizi bol keseden harcarken “sevgiye ve ya-
yapmışsam yapmıştım. “Ben çizgi fi lmci olacağım.” şama” ne kadar zaman ayırdığımızı hiç düşündünüz
diye kafama takmıştım. Takmıştım da nasıl olacak- mü? Ben bu hafta sonu saatimi “yaşama” kurdum.
tı bu iş? Çizgi fi lm o zamanlar bizler için sinemada Saatin ziliyle heyecanla fırladım yataktan. Battaniye-
fi lmlerden önce oynayan “Renkli Miki” ya da Walt me sıkıca sarılıp heyecanla karşıki dağlara bakmaya
Disney’in uzun metrajlı sinema fi lmleriydi. Şimdiki başladım. Bir süre sonra lacivertten kızıla göz ka-
çocuklar gibi televizyonun düğmesine tıkladığınızda maştırıcı bir ışığa dönüşerek “Merhaba” dedi güneş,
karşınıza dökülen yirmi beş milyar kanaldaki otuz “Merhaba yeni gün.” “Merhaba yaşamak!” “Yaşamı
milyar dizi yoktu ki karşımızda! dolu dolu yaşadım.” diyebilmek için arada bir saatle-
rimizi “yaşama” kurmaya ne dersiniz?
Bu metnin dil ve anlatımı için aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir? Bu metnin dil ve anlatımı için aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Tanık göstermeye başvurulmuştur.
B) Karşılaştırma yapılmıştır. A) Soru cümleleriyle okuyucunun dikkati ana dü-
şünce üzerine çekilmiştir.
C) Metinde yabancı kökenli sözcük kullanılmamıştır.
B) Tanık göstermeye başvurulmuştur.
D) Düşünceyi kanıtlamak için sayısal verilerden ya-
rarlanılmıştır. C) “Yaşam” sözcüğü kişileştirilmiştir.
Çözüm
Çözüm D) Bir deyim anlamına uygun kullanılmamıştır.
Çözüm
Çözüm
Tanık gösterme, bir düşünceyi kanıtlama amacıyla ünlü
Sohbet türünde yazar okuyucuya sorular sorarak onun ana
bir kişinin sözünün alıntı yapılması demektir. Metinde ta-
düşünce etrafında düşünmesini amaçlar. Yazar ilk ve son
nık gösterme yapılmamıştır. Özel isimler dışında metinde
cümlelerinde soru sorarak ana düşünceyi okura sezdirme-
geçen “metraj, sinema, fi lm” sözcükleri yabancı kökenli-
ye çalışmıştır. Bu nedenle yanıt "A" seçeneğidir.
dir. Metinde geçen sayısal ifadeler, düşünceyi kanıtlamak
için kullanılmamıştır. Bu nedenlerle "A", "C", "D" seçenek-
leri doğru değildir. Metinde konuşan kişi kendi çocukluk 8. Çölde yaşayan bir bedevi, devesinin iki yanına bi-
döneminin imkânları ile şimdiki çocukların sahip olduğu rer çuval yükleyerek yola düştü. Derken bedevi,
imkânların farklılığından söz ederek karşılaştırma yapmış- kendisiyle aynı yöne doğru giden yaya bir adamla
tır. Dolayısıyla yanıt "B" seçeneğidir. karşılaştı. Selamlaştılar, sohbet etmeye başladılar.
Bedevi o adamın yürüyerek yolculuk eden bir bilge
olduğunu öğrendi. Bilge, bedeviye sordu: "Şu de-
6. Günümüzde hemen hemen her insan uyuduğu za- vede taşıdığın çuvallarda ne var?" Bedevi, "Birinde
man en az beş altı düş görmektedir. Ancak bunların buğday, öbüründe kum var." diye cevap verdi. Bilge,
bir ya da iki tanesini anımsayabilir. Öyle düşler vardır "Buğdayı anlarım da kumu niçin taşıyorsun?" diye
ki inanılması çok güç ve bir o kadar da ilginçtir. Örne- sordu. Bedevi soruyu hemen yanıtladı: "Niçin ola-
ğin, söylendiğine göre dikiş iğnesinin bulunması bir cak, tabii ki buğday çuvalını dengelemek için..."
düş sonucudur.
Bu parçadaki olay, yer, zaman ve kişiler aşağıda-
Bu metnin dil ve anlatımı için aşağıdakilerden kilerden hangisinde doğru verilmiştir?
hangisi söylenemez?
Olay Yer Zaman Kişiler
A) İkilemeye yer verilmiştir. A) Bilgenin bedevi- Çöl Öğleden Bedevi,
B) Düşüncenin yönünü değiştiren bir ifade kullanıl- ye öğüt vermesi sonra deve
mıştır. B) Bedevinin çuval- Belirsiz Belirsiz Bedevi,
C) Örnekleme yapılmıştır. ları taşıması deve
D) Hayalî ögelere yer verilmiştir. C) Bedevinin bilge Çölde Belirsiz Bedevi,
Çözüm
Çözüm ile konuşması bir yol bilge
D) Bedevi ve bilge- Çölde Sabah Bedevi,
Metnin ilk cümlesinde geçen “hemen hemen” söz grubu nin tartışması bir yol bilge
bir ikilemedir. İkinci cümlenin başında kullanılan “ancak”
Çözüm
bağlacı düşüncenin yönünü değiştiren bir ifadedir. Son Çözüm
cümlenin başında bulunan “örneğin” ifadesinden sonra ör- Parçada devesi ile çölde ilerleyen bir bedevinin, bilge bir
nekleme yapılmıştır. Dolayısıyla cevap A, B ve C olamaz. adamla karşılaşması ve aralarında geçen konuşma yer al-
Bu metinde hayalî ögelere yer verilmediği için yanıt "D" se- maktadır. Olayın geçtiği yer çölde bir yoldur ama zaman belir-
çeneğidir. sizdir. Olayın kişileri bedevi ve bilgedir. Yanıt "C" seçeneğidir.
38