Page 50 - AYA YAYINCILIK 8. Sınıf 24 Deneme Sınavı Türkçe

8. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 6

20.
Mazmun "mana, anlam, kavram" demektir. Edebiyatta bazı özel kavram ve düşüncelerin ifadesinde kullanılan söz ve
anlatımlardır. Kısaca bir şeyi, özelliklerini çağrıştırarak başka kelime grupları içinde gizlemektir. Türk edebiyatının klasik
dönemi olarak adlandırılan divan edebiyatı, mazmunlar edebiyatıdır. Mazmun, bir sözün içinde gizli olan sanatlı anlamdır.
Buna göre belli kelimelerin kullanılması yine belli düşünüş şekillerini doğurmuştur. Örneğin divan şiirinde âşık, sevgilinin
boyunun uzunluğunu ifade etmek için "servi" sözcüğünü kullanmıştır, servi mazmundur. Yine divan şiirinde "gül - bülbül"
mazmunu, mazmunların en bilinenidir. Gül, güzelliğiyle sevgiliyi; bülbül çektiği acılardan ötürü âşığı temsil eder. Anlatı-
lana göre bülbül, güle olan aşkından onun etrafında uçar dururmuş. Gülden uzak kalamayan bülbül, gülün dikenlerine
maruz kalmış, gül de o büyüleyici rengini bülbülün kanından almıştır. Kısacası gül-bülbül gibi pek çok mazmun divan
şiirinde kendine yer edinmiş, şiirleri daha girift yani karmaşık kılmayı başarmıştır.
Aşağıda "gül-bülbül" mazmununun örneklendiği dizeler verilmiştir.
Aşk mıdır ki bivefa güller elinden geceler
İnletip bülbülleri ta subh-u güyan eyleyen
Kanuni Sultan Süleyman (Muhibbi)
Günümüz Türkçesi

Vefasız güllerin eliyle gecelerden yalancı sabahlara kadar bülbülleri inleten aşk mıdır?

Bu metinden hareketle aşağıdaki dizelerin hangisinde "gül-bülbül" mazmunu olduğu söylenemez?

A) Mecnun gibi ne inlersin, niçin bunca keder bülbül?
Sineleri sin edersin, Mecnun'dan da beter bülbül
B) Aşiyansız neylesin gül bahçesinde bülbül Ey Ruhi
Harap sonbahar rüzgârı dert sahibi eylemiş
C) Senden bilirim yok bana bir fayda ey gül
Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül
D) Har içinde biten gonca güle minnet eylemem,
Arabî Farisî bilmem, dile minnet eylemem

AD SOYAD >> Soru A B C D Soru A B C D Soru A B C D Soru A B C D
Ö.No 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 11 16
104543
2 7 12 17
3 8 13 18
4 9 14 19
5 10 15 20

8