Page 166 - YEP 8 FEN BİL. SORU BANKASI

ÜNİTE DEĞERLENDİRME

7. Gökhan, fen bilimleri dersinde bileşik makinelere örnek olarak açılıp kapanabilen köprü modeli hazırlıyor ve sınıfta
arkadaşlarına tasarımı hakkında bir sunum yapıyor.

HAREKETLİ KÖPRÜLER
Orta Çağ’da kalelerin çevresinde “hendek” adı verilen içi su dolu çukurlar olurdu. Bu çukurlar kaleyi korumanın
yanı sıra yağmur sularını toplamak veya tahliye etmek için de kullanılırdı. İnsanların bu çukurları aşarak kaleye
girmelerini sağlayan, kalelerin girişine kurulan açılır kapanır köprülerdi. Açılır kapanır köprüler, günümüzde de
aralarında su bulunan iki kara parçasını birbirine bağlamak için kullanılıyor. Bu sayede hem kara hem de deniz
ulaşımı rahatça sağlanabiliyor.

Şek l - 1 Şek l - 2

Sab t
Makara
Kaldıraç

Çıkrık

Düzeneğimiz şekil -1 de gösterdiğim gibi çıkrık, sabit makara ve kaldıraç gibi basit makinelerden oluşuyor. Çıkrığın
çevirme kolunu çevirdiğimizde bir kuvvet uygularız. Uyguladığımız kuvvet ip ve köprünün ayaklarında bulunan
sabit makara yardımıyla hareketli köprü (kaldıraç) bölümüne iletilir. Köprü ipin çektiği yöne doğru yani köprünün
ayaklarına doğru hareket ederek şekil- 2 deki gibi açılır. Çevirme kolu zıt yönde çevrildiğinde ise köprü tekrar
kapanır.

Gökhan, sunum sonrasında arkadaşlarına şu soruyu soruyor:
● Köprü bölümündeki ipleri uç noktalara yakın bölgelere değil de orta noktaya yakın bölgelere bağlasaydım uygu-
lamam gereken kuvvet artar mıydı yoksa azalır mıydı? Neden?
Gökhan’ın sorduğu soruya bazı arkadaşlarının verdiği cevaplar şu şekildedir:

İp sabit makaraya daha yakın olacağından, uygulanacak kuvvet
değeri azalırdı.

İnci

Kaldıraçtaki kuvvet kolu uzunluğu azalacağından, uygulanacak
kuvvet değeri artardı.

Salih

Kaldıraçtaki yük kolu uzunluğu artacağından, uygulanacak
kuvvet değeri azalırdı.

Öykü
Buna göre hangi seçenekte ismi verilen öğrencilerin cevapları doğrudur?

A) Yalnız İnci B) Yalnız Salih C) Yalnız Öykü D) İnci ve Öykü

166