Page 306 - lgs max kamp
P. 306

8. Sınıf Türkçe                                                                              Kamp Max - 10


            9.   •  İsim-fiiller,  fiil  kök  ve  gövdelerinin  karşıladıkları   11.  Edilgen çatı ekleri, geçişli fiilleri geçişsiz fiillere çe-
                    oluş, kılış ve durumları; şahıs ve zamana bağlı ol-  virir,  fiil  etken  çatıdaki  özne  ve  nesneyi  almaz.  Bu
                    madan gösterirler. Yani isim fiiller; fiildeki oluş, kılış   nedenle edilgen çatı, öznesi belli olmayan, fiilin gös-
                    ve durumların isimlerini bildirirler.                terdiği işin kimin tarafından yapıldığı bilinmeyen veya
                 •  Sıfat-fiiller,  adından  da  anlaşılacağı  üzere,  sıfat   söylenmemiş olan çatıdır. Yalnız şu var ki etken fiilin
                    gibi kullanılan fiil şekilleridir. Sıfat-fiiller bir yanları   nesnesi edilgen çatıda bir özne görüntüsüne girmiş-
                    ile sıfat, bir yanları ile fiildir.                  tir.  Örneğin  “Kitaplar  rafa  kaldırıldı.”  cümlesindeki
                 •  Zarf-fiiller, zarf işleyişine girmiş bulunan, zarf ola-  “kitaplar” sözcüğü, “kaldırıldı” fiilinden etkilenmiş ve
                    rak kullanılan fiil şekilleridir.                    etken  çatıda  cümlenin  nesnesiyken  edilgen  çatı-
                                                                         da öznesi durumuna geçmiştir. Bu öznelere “sözde
                 Aşağıdaki dizelerden hangisinde, açıklaması veri-       özne” adı verilir.
                 len fiilimsi türlerinin tamamına yer verilmiştir?
                                                                         Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde
                 A)  Seni oya oya işlemek için                           özne kullanılmıştır?
                     Çizgileri, noktaları tartarak
                     Yıllarca çalışmış yüzlerce kişi                     A)  Dil,  tek  tek  kelimeler  değil  kelimeler  arasında
                     Göz nuruna iman gücü katarak                           kurulan bir örgüdür.
                 B)  Bu yağmur... Bu yağmur... Bu kıldan ince            B)  Her konuşmadan ve her yazıdan aynı tadı alabilir
                     Öpüşten yumuşak yağan yağmur...                        miyiz?
                     Bu yağmur... Bu yağmur... Bir gün dinince           C)  Kekik  kokuları  ve  ince  çıtırtılarla  dolu  havayı
                     Aynalar yüzümü tanımaz olur                            hafiften gelen bir saz sesi titretti.
                 C)  Sen de dinleyerek uyu şehidim                       D)  İhtiyar kavak da diğer arkadaşları gibi yolun öbür
                     Ovalardan gelen çıngırakları                           tarafındaki direklerin arasına dikildi.
                     Öyle ovalar ki şafaklarıdır
                     Eski gelinlerin al duvakları
                 D)  Dağ parçası kubbeler... Ufaktan, iriden        12.  Gerin bedenim gerin
                     Gel haşmeti gör; yandan, ileriden, geriden          Doğan güne karşı
                     Bir mucize devrinde Sinan, Erciyes’i                Duyur duyurabilirsen
                     İstanbul’a dikmiş getirip Kayseri’den               Elinin, kolunun gücünü
                                                                         Ele güne karşı
            10.  Özne, cümlenin temel ögesidir. Yüklem; iş, oluş ya
                 da hareketin kendisidir. Özne ile yüklem arasındaki      Aşağıdakilerin  hangisinde,  bu  dizeler  anlamlı  ve
                 tekillik-çoğulluk ve kişi ile ilgili uyumsuzluklar cümle-  kurallı bir cümle hâline getirilmiştir?
                 de anlatım bozukluğuna yol açar.                        A)  Bedenim  doğan  güne  karşı  gerin,  gerin;  elinin,
                                                                            kolunun  gücünü  ele  güne  karşı  duyurabilirsen
                 Aşağıdakilerden  hangisinde  bu  açıklamaya  uy-
                 gun bir anlatım bozukluğu vardır?                          duyur.
                                                                         B)  Elinin, kolunun gücünü ele güne karşı duyurabi-
                 A)  Evin salonunu kaplayan gül kokusu ile insan hu-        lirsen bedenim; gerin, gerin doğan güne karşı.
                     zur buluyor.
                                                                         C)  Doğan güne karşı gerin bedenim gerin, duyura-
                 B)  Herkes iş yerine zamanında gelirdi, Raif Bey hariç...
                                                                            bilirsen  elinin,  kolunun  gücünü  duyur  ele  güne
                 C)  Birçok  aile,  bu  güzide  semtimize  taşınmak  için   karşı.
                     can atıyorlardı.                                    D)  Bedenim;  elinin,  kolunun  gücünü  doğan  güne
                 D)  Nil, Sema ve ablası bu akşam birlikte sinemaya         karşı duyur duyurabilirsen ve ele güne karşı ge-
                     gittiler.                                              rin, gerin...


                                                        Kampın  306  Maksimumu
   301   302   303   304   305   306   307   308   309   310   311