Page 93 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Sınır Tanımayan Dil Bilgisi

ANLATIM BOZUKLUKLARI - 1

5. Aynı cümle içinde yer alan fiil ve fiilimsilerin çatı ba- 6. Bir cümlede gereksiz, eksik veya yanlış ek kulla-
kımından uyumlu olmaması anlatım bozukluğuna nımı anlatım bozukluğuna neden olur. Örneğin,
neden olur. Fiil ve fiilimsilerin çatı yönünden özdeş “Fidanlar zamanında budanmaması onun çiftlikteki
olması gerekir. Ya hepsi etken ya da edilgen olma- işini zora soktu.” cümlesinde tamlayan ekinin kul-
lıdır. Örneğin, “Evin her yeri köşe bucak temizle- lanılmaması anlatım bozukluğuna neden olmuştur.
nerek misafirleri beklemeye başladı.” cümlesinde Cümle “Fidanların zamanında budanmaması onun
fiilimsi olarak kullanılan “temizlenerek” sözcüğü çiftlikteki işini zora soktu.” şeklinde düzeltilirse
edilgen, yine fiilimsi olarak kullanılan “beklemeye” cümledeki anlatım bozukluğu giderilmiş olur.
sözcüğü etken ve yüklem görevindeki “başladı” çe-
Bu bilgiye göre aşağıdakilerin hangisinde ek
kimli fiili etken çatılıdır. Cümle “Evin her yerini köşe
yanlışlığından kaynaklanan bir anlatım bozuk-
bucak temizleyerek misafirleri beklemeye başladı.”
luğu vardır?
ya da “Evin her yeri köşe bucak temizlenerek mi-
safirler beklenmeye başlandı.” şeklinde düzeltilirse A) Velilerin bu dönemde çocuklarına destek ol-
cümledeki anlatım bozukluğu giderilmiş olur. ması ve onların moralini bozacak davranışlar-
da bulunmaması gerekir.
Bu bilgiye göre aşağıdakilerin hangisinde çatı
B) Notlarını deftere geçirirken kaleminin ucunu
uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım bo-
açmayı ihmal etme.
zukluğu yoktur?
C) İşçiler gece gündüz demeden çalışması evine
A) Aldığı sebze ve meyveler yıkanarak buzdola- ekmek götürebilme kaygısındandır.
bına yerleştirildi. D) Çocuklar yatmadan önce dişlerinizi fırçalama-
B) Kurumuş ağaçlar kesilip kışın yakılmak üzere yı unutmayın.
odunluğa taşıdı.
C) Ders çalıştıktan sonra televizyon izlenmemeli.
D) Taksim Meydanı’ndaki göstericiler sloganlar
atarak barikatlara doğru ilerleniyor.

92