Page 7 - AYA YAYINCILIK 8. Sınıf 24 Deneme Sınavı Türkçe

8. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 1

11.

Yunan mimarisinin en önemli yapı türü tapınaktır. Yunan tapınağı, İlk Çağ’da Batı Anadolu yerleşimlerinde bulunan megaron tipli
yapıların zamanla gelişen örnekleridir. İlk Yunan tapınaklarının çoğu ahşap ya da kerpiçten inşa edildiğinden günümüze kadar
gelememiştir. Arkaik Dönem’den başlayarak tapınaklar daha dayanıklı olan kireç taşı, mermer ve kesme taştan yapılmaya baş-
lanmıştır. MÖ 7. yüzyıldan itibaren tapınaklar taştan yapılmaya başlanmış ve bunların biçimi, süslemesi, planı belirli kurallara bağ-
lanmıştır. Bu kurallara “düzen” adı verilir. Tapınakların hangi düzene göre yapıldığı cephe düzeni ve sütun başlıklarından anlaşıl-
maktadır. Bunlar ortaya çıkış tarihlerine göre dor, iyon ve korint düzenleri olarak adlandırılmaktadır. Dor düzenindeki tapınaklarda
sütunlar aşağıdan yukarıya doğru incelirken iyon ve korint düzenindeki tapınakların sütunları aşağıdan yukarıya aynı genişliktedir.
“Bir yüzeyin üzerinde çizgi biçiminde olan, sarmal girinti veya çıkıntı.” anlamına gelen yiv, bu üç düzenin de gövdesinde farklı ara-
lıklarla yer almaktadır. Yivlerin aralıkları dordan iyona, iyondan korinte doğru sıklaşmıştır. Yivlerin sıklaşması sütunun daha ince
olduğu izlenimini artırır. Sütun başlığı da bütün düzenlerde bütünüyle farklıdır. Dor sütunu dikdörtgen bir taşıma yüzeyini kaldıran
dairesel biçimli ve çevresine doğru genişleyen bir elemana sahipken iyon sütununun başlığı koç boynuzuna benzeyen kıvrımlı
bir biçimdedir. Korint sütununun başlığı dor ve iyon sütunlarına göre göze çarpan biçimde daha süslüdür. Yukarıdaki görselde
tapınaklarda kullanılan düzenler ve düzenlerin bazı özellikleri karışık olarak verilmiştir.
Aşağıda Yunan mimarisine ait düzenlerdeki üç yapının görselleri verilmiştir.
I. II. III.

Bu görsellerin ilgili oldukları düzenlere göre sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I II III
A) korint iyon dor
B) korint dor iyon
C) iyon korint dor
D) dor iyon korint

5