Page 39 - 4. Sinif Max Fen Bilimleri
P. 39
3 Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın bireylerde buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi ta-
hıl ve tahıl ürünlerinde bulunan “glüten” proteinine karşı duyarlılık sonucu gelişen ince
bağırsak hastalığıdır. Çölyak hastalığının şu anda kanıtlanmış tek tedavisi yaşam
boyu tam glütensiz diyet uygulamasıdır. Glütensiz diyette buğday, arpa ve çavdar
içeren besinler tüketilmemelidir.
Aşağıdaki afişte çölyak hastalarının yiyebileceği ve yiyemeyeceği bazı besinler
verilmiştir.
Yukarıdaki afişte hangi besinler yanlış tarafta bulunuyor?
A) Simit - balık - kuru fasulye - kraker
B) Kuru fasulye - yumurta - simit - makarna
C) Makarna - bulgur - erişte - yumurta
D) Yumurta - kraker - bulgur - simit
4 Gıdaların üzerindeki etiket bilgilerinden gıda ile ilgili birçok şey öğrenebiliriz. Örneğin bazı
etiketler üzerinde “STT, SKT, TETT” gibi kısaltmalar yazar. Bu kısaltmaların açılımı şöyledir:
STT, SKT: Son tüketim tarihi, son kullanma tarihinin kısaltmasıdır. İki kısaltma da
aynı anlama geliyor. Bu kısaltmalar kolay bozulabilen süt ve süt ürünleri, et ve et
ürünleri, yumurta gibi kısa bir süre sonra insan sağlığı zarar veren ürünler için kulla-
nılır. Bazen gıda zehirlenmesine sebep olabildiği için dikkat edilmesi gerekir.
TETT: Tavsiye edilen tüketim tarihinin kısaltmasıdır. Etikette belirtilen TETT günü-
ne kadar gıda, kalitesini en iyi şekilde muhafaza edebilmektedir. Fakat bu tarihten
sonra gıdanın kalitesi ve besin değeri azalmaya başlayabilir. Özelikle bakliyat, çay,
şeker gibi raf ömrü daha uzun olan gıdaların etiketinde TETT yer almaktadır. Bir
gıdanın TETT’si geçtiyse bazı özelliklerini kaybetmiş olabilir fakat bunlar sağlığımızı
olumsuz etkileyecek bir durum değildir.
Melih ve Buse etikete bakmadan aldıkları ürünleri tüketiyorlar. Melih tükettiği
ürünün renginin ve tadının değişmiş olduğunu fark ediyor. Buse ise ürünü yedik-
ten sonra gıda zehirlenmesi nedeniyle hastanede tedavi görüyor.
Buna göre Melih ve Buse hangi ürünleri yemiş olabilirler?
Melih Buse
A) Çilek Üzüm
B) Köfte Tavuk
C) Bisküvi Köfte
D) Makarna Çikolata
Fen Bilimlerinin 38 Maksimumu