Page 59 - ATA YAYINCILIK 4. Sınıf Çıtır Çıtır Fen Bilimleri Çalışma Kitabım

Ad Soyad : ........................................................
Hacim: Maddelerin ölçülebilen özelliklerinden biri de hacimdir. Maddenin boşlukta kapladığı
yere hacim adı verilir. Maddelerin hacimlerini ölçmek için standart hacim ölçü birimi litre (L) veya
mililitre (mL) kullanılır. 1 litrelik hacim ölçüsü, 1000 mililitrelik hacim ölçüsüne eşittir.

1 litre (L) = 1000 mililitre (mL)

Sıvı maddelerin hacimlerini dereceli kapla ölçeriz. Bu
kapların üzerinde hacim ölçülerini veren, eşit aralıklarla çizil-
miş sayı değerleri vardır. Bu değerlere bakarak hacim ölçümü
yapılır. Yandaki görselde verilen dereceli kabın içerisindeki sıvı
maddenin hacmi 250 mL'dir.

Katı maddelerin hacimleri ölçülürken küp, dikdörtgenler prizması, silindir gibi düzgün
geometrik cisimlerin hacimleri matematik hesaplamaları ile bulunabilir. Ancak şekli düzgün
olmayan katı cisimlerin hacimleri hesaplanırken dereceli kaptan faydalanırız. Öncelikle dere-
celi kabın içerisine belli bir miktarda sıvı madde koyarız. Daha sonra hacmini ölçeceğimiz katı
maddeyi dereceli kabın içerisine koyarız. Kaptaki sıvı maddenin seviyesi, içindeki katı maddenin
hacmi kadar yükselir.

Suyun hacmi = 200mL

Katı maddenin hacmi + Suyun hacmi = 350mL

Katı maddenin hacmi = 350-200 = 150mL

Kütlesi ve hacmi olan her şeye
madde denir. Ağaç, hava, kalem, silgi
gibi varlıkların hepsi kütlesi ve hacmi
olduğu için birer maddedir. Ancak kütlesi
ve hacmi olmayan ışık, gölge, ısı, elektrik
vb. madde olarak tanımlanmazlar.

58 59