Page 36 - ATA YAYINCILIK 7. Sınıf 20 Deneme Türkçe

7. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 5

5. Türkçede zaman anlamı iki şekilde sağlanır. Bunlardan birincisi fiil çekimine katılan zaman ekleridir. Diğeri
de cümle içinde yer alan ve zaman anlamı taşıyan sözlerdir. Eğer bir cümlede zaman anlamı taşıyan söz ile
cümledeki çekimli fiilin bildirdiği zaman arasında bir fark varsa bu duruma fiil kipinde anlam (zaman) kayması
denir. Anlam kaymasına yol açan bir başka durum ise bildirme kiplerinin zaman gösterme açısından, bazen
sınırlamaların dışına çıkarak daha farklı zamanları göstermesidir. Örneğin telefon görüşmesinde, konuşmasını
bitirip veda edecek olan konuşmacı telefonun karşı tarafındaki muhatabına “Haydi hoşça kal, öperim!” diyeceği
yerde “Haydi hoşça kal, öptüm!” ifadesini kullanmaktadır. Bu örnekte geçmiş zaman kalıbındaki çekimli fiilde
gerçekleşen anlam kaymasında kastedilen zaman geniş zamandır.
Aşağıdakilerin hangisinde anlam kaymasının nedeni, zaman bildiren sözcükle çekimli fiilin zamanı ara-
sındaki uyuşmazlık değildir?
A) Günlerden bir gün Keloğlan soluk soluğa kalmış bir vaziyette annesinin yanına varır. Annesine, evlerinden
epeyce uzakta, ormanın derinliklerinde şöyle bir kestirmek için uzandığında bilmediği bir dilde şarkı söyle-
yen insanlar gördüğünü anlatır.
B) İki katlı evlerinin ilk katı kocaman bir mutfağa ayrılmıştı. Cemile Hanım bu kocaman mutfakta, misafirlerine
yemekler döktürürken işittiği gürültüler “Şimdi geldim oraya sizi gidi haylazlar!” mırıltılarıyla kendini yukarıda
bulmasına sebep oldu.
C) Hayli uzun zamandır kapıda bekleyen öfkeli adam, karısının “Geldim, geldim!” sesini duyduktan sonra ya-
tıştı. Açılan kapının ardından gelen poğaça kokusu, kapının kapanmasından dakikalar geçmesine rağmen
sokakta varlığını sürdürdü.
D) Her sabah beşte uyanıyorum. “Sabah beşte mi, nasıl yani?” dediğinizi duyar gibiyim. Sabah beş sizin için
çok erken bir saat olabilir. Hatta kimileriniz bu saatte henüz üç saattir bile uyuyor olabilir. Oysa akşam do-
kuzda uyuyup sabah beşte dinç bir şekilde uyanmak tahmin ettiğinizden daha kolay.

6. Aşağıdaki tabloda bazı ayı türlerinin kimi özellikleri verilmiştir.
Özellik Kutup Ayısı Gözlüklü Ayı Bozayı Dev Panda Asya Kara Ayısı
Ağırlık (kg) 900 120 217 115 170
Beslenme Etçil Otçul Etçil Otçul Etçil
Renk Beyaz Siyah Kahverengi Siyah-Beyaz Siyah
Bu tablodan, sözü edilen ayı türleriyle ilgili,
I. Kutup ayısı, diğer ayı türlerine göre en güçlüsüdür.
II. Gözlüklü ayı ve Asya kara ayısı aynı renkte olmalarına rağmen beslenme şekilleri farklıdır.
III. Ağırlığı en az olan iki ayı türü de otçuldur.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) II ve III.

3