Page 60 - 8. SINIF EKSPERT PLUS FEN BİLİMLERİ SORU BANKASI

Ekspert Plus Fen Bilimleri Soru Bankası
6. Mendel, yapmış olduğu deneyler sonucunda kalıtsal karakterlerin sonraki nesillere nasıl aktarıldığı ile ilgili bilgiler vermiştir.
Bazı özelliklerin baskınlık ve çekiniklik durumlarını açıklamıştır. Çekinik bir karakterin kaybolmadığını ve sonraki nesillerde
ortaya çıkabileceğini söylemiştir.
Aşağıdaki tabloda bazı bezelye çiftlerinin fenotipleri verilmiştir.
Fenotip 1. Bezelye 2. Bezelye Baskın Özellik
1. Çaprazlama Tohum rengi Sarı Sarı Sarı tohum rengi baskın
2. Çaprazlama Çiçek rengi Beyaz Mor Mor çiçek rengi baskın
3. Çaprazlama Meyve rengi Sarı Yeşil Yeşil meyve rengi baskın

1. çaprazlama sonucu 3 yavru bezelye, 2. ve 3. çaprazlama sonucu ise 2’şer yavru bezelye oluşmuştur.
Buna göre bu çaprazlamalarla ilgili olarak yapılan,

I. 1. çaprazlama sonucu oluşan 3 yavru bezelyeden 2 tanesi sarı renk, 1 tanesi yeşil renk tohuma sahiptir.
II. 2. çaprazlama sonucu oluşan 2 yavru bezelyeden ikisi de beyaz renk çiçeğe sahiptir.
III. 3. çaprazlama sonucu oluşan 2 yavru bezelyeden ikisi de yeşil renk meyveye sahiptir.
yorumlarından hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

7. Saf döl : Bir özellik için aynı iki alele sahip olma durumuna denir.
Melez döl : Bir özellik için farklı alellere sahip olma durumuna denir.
Genotip : Canlıların sahip olduğu genetik özelliklerin tamamına denir.
Fenotip : Genotip ve çevresel etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan özelliklere denir.
Baskın Gen : Etkisini fenotipte doğrudan gösterebilen gene denir.
Çekinik Gen : Sadece kendi gibi çekinik genle birlikte fenotipte görülebilen gene denir.

Bu kavramların somutlaştırılabilmesi için aynı malzemeden yapılmış uzun ve kısa
çubuklardan oluşan bir tasarım yapılıyor. Tasarım yapılırken çubuklardan iki tanesi
rastgele alınarak yan yana konuluyor. Oluşan çiftler iki uzun, bir uzun bir kısa ya da iki
kısa çubuktan oluşabiliyor. Şekil­I’de bir uzun bir kısa çubuğun yandan görünüşü veri-
lirken Şekil­II’de bu çubukların önden görünüşleri verilmiştir. (Uzun çubuk her zaman
Şek l-I Şek l-II öne konuluyor.)
Yandan görünüş Önden görünüş

Aşağıda 1 ve 2 numaralı görsellerde iki çubuk çiftinin önden görünüşleri verilmiştir.

1 2
Verilen bilgilere göre bu çubuk çiftleri hakkında hangi seçenekte yapılan yorum yanlıştır?

A) Çubukların önden görünüşü fenotipi, yandan görünüşü genotipi temsil eder.

B) Uzun çubuk baskın geni, kısa çubuk çekinik geni temsil eder.
C) 1 numaralı çubuk çiftinin yandan görünüşü saf döl veya melez dölü temsil edebilir.
D) 2 numaralı çubuk çifti fenotipi temsil eder, genotipi temsil edemez.

60 E K S P E R T