Page 12 - 8. SINIF OCAK TATİL FASİKÜLLERİ
P. 12

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK                     SÖZEL     1


          7.  “Okul yılları, Mustafa Kemal’in çok yönlü kişilik özelli-  9.  Büyük  Millet  Meclisi,  açılmasından  altı  gün  sonra
            ğine sahip olmasında etkilidir.” diyen birisi, Mustafa   Vatana İhanet Kanunu’nu (Hıyanet-i Vataniye Kanunu)
            Kemal’in  anılarından  hangisini  bu  düşüncesine   çıkardı  (29  Nisan  1920).  Bu  kanuna  göre;  Meclis’in
            gerekçe olarak gösterebilir?                     kararlarına  karşı  gelenlerin,  düşmana  hizmet  eden
                                                             ve  bozgunculuk  yapanların  idamla  cezalandırılması
            A)  “Yakınımızda  Binbaşı  Kadri  Bey  isminde  bir  kişi   kabul  edildi.  11  Eylül  1920’de  İstiklal  Mahkemeleri
               oturuyordu.  Oğlu  Ahmet  Bey  askerî  ortaokula   kurularak  isyancılar  sert  bir  şekilde  cezalandırıldı.
               devam ediyor ve okul giysisi giyiyordu. Onu gör-  Şeyhülislam’ın  fetvasına  karşılık,  Ankara  Müftüsü
               dükçe ben de böyle giysi giymeye hevesleniyor-  Rıfat  Efendi  liderliğindeki  din  adamları  karşı  fetva
               dum. Sonra sokaklarda subaylar görüyordum. Bu   hazırladılar. İstanbul Hükümetinin ve işgalci devletle-
               aşamaya  ulaşmak  için  izlenmesi  gereken  yolun   rin olumsuz propagandalarına karşı halkı doğru bilgi-
               askerî ortaokula girmek olduğunu anlıyordum.”  lendirmek amacıyla, Anadolu Ajansı kuruldu ve Hâki-
                                                             miyet-i Millîye gazetesi çıkarıldı.
            B)  “Bu  sırada  Fethi  Bey  adına  eski  arkadaşlardan
               subay iken askerlikten uzaklaştırılmış bir kişi kar-  Metinden yola çıkarak Büyük Millet Meclisi ile ilgili
               şımıza çıktı. Kendisinin yoksulluğundan, yardıma   yorumlardan hangisi yapılabilir?
               ihtiyacı  olduğundan  ve  yatacak  yeri  bulunmadı-
               ğından söz ederek bize sığındı. Biz de bu kişiyi   A)  Otoritesini arttırmak için hukuki ve dini konularda
               sahip olduğumuz apartmanda yatırmaya ve ken-     önlemler almıştır.
               disine yardım etmeye karar verdik.”
                                                             B)  İsyancıların İstanbul Hükümetine bağlılıklarını art-
            C)  “Merhum Ömer Naci, Bursa Lisesinden kovulmuş;   tırmak için çalışmalar başlatmıştır.
               bizim sınıfa gelmişti. Daha o zaman şairdi. Ben-  C)  Osmanlı Devleti’nin güç kazanması için önlemler
               den okuyacak kitap istedi. Bütün kitaplarımı gös-  almıştır.
               terdim. Hiçbirini beğenmedi. Bir arkadaşın kitap-
               larımdan hiçbirini beğenmemesi gücüme gitti. Şiir   D)  İsyancıların ülkeye geri dönüşünü sağlamak için
               ve edebiyat diye bir şey olduğunu o zaman öğren-  diplomatik faaliyetler yürütmüştür.
               dim. O konularda çalışmaya başladım. Şiir bana
               cazip göründü.”
            D)  “Böylece biraz vakit geçince annem, okulsuz kaldı-
               ğım için kaygılanmaya başladı. Sonunda Selânik’te
               bulunan teyzemin evine gitmeme ve okula devam
               etmeme  karar  verildi:  Selânik’te  liseye  yazıldım.
               Okulda Kaymak Hafız isminde bir öğretmen vardı.
               Bir  gün  sınıfımızda  ders  verirken  başka  bir   10. İtilaf Devletleri tarafından, Sevr Antlaşması’na Ermeni
               çocukla kavga ettim. Çok gürültü oldu. Öğretmen   Devleti’nin kurulmasını öngören bir madde konuldu.
               beni yakaladı.”                               Bundan cesaret alan Ermeniler saldırılarını artırdılar.
                                                             Bu gelişmeler yaşanırken BMM Hükûmeti, 15. Kolordu
                                                             Komutanlığını Doğu Cephesi Komutanlığına dönüştü-
          8.  Çanakkale  Cephesi’ndeki  savaşların  nedenleri  ara-  rerek başına Kazım Karabekir’i atadı. BMM’nin aldığı
            sında  İtilaf  Devletlerinin  başkent  olan  İstanbul’u  ele   karar üzerine harekete geçen Kazım Karabekir Paşa,
            geçirerek  Osmanlı  Devleti’ni  saf  dışı  bırakmak  iste-  Sarıkamış ve Kars’ı Ermenilerden kurtardı. İlerleyişini
            mesi gösterilebilir.                             sürdüren Türk ordusunun Gümrü’ye yaklaşması üze-
            Yalnızca bu açıklamadan yola çıkarak Çanakkale   rine Ermeniler barış istediler.
            Cephesi ile ilgili çıkarımlardan hangisi yapılabilir?   Bu metinden, Doğu Cephesi ile ilgili;

            A)  İttifak  Devletlerinin  savaşı  kaybetmesine  neden   I.  Açılmasında etkili olan faktörlere,
               olmuştur.                                     II.  Kiminle mücadele edildiğine,
            B)  Osmanlı Devleti’nin ömrünün uzamasını sağlayan   III.  Nasıl sonuçlandığına
               savaştır.
                                                             durumlarından hangileri hakkında bilgi edinilebi-
            C)  İtilaf  Devletlerinin  savaştan  çekilmesine  neden   lir?
               olmuştur.
            D)  Osmanlı Devleti’nin savunma amacıyla mücadele   A) II ve III   B) I, II ve III   C) I ve III   D) Yalnız II
               ettiği cephedir.

                                         8. SINIF OCAK TATİL FASİKÜLLERİ                              11
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17