Page 23 - Ekspert EDU Fen Bilimleri 5. Sınıf
P. 23
Gökyüzündeki Komşumuz: Ay E K S P E R T BÖLÜM 2
GÖKYÜZÜNDEKİ KOMŞULARIMIZ VE BİZ
2. BÖLÜM: GÖKYÜZÜNDEKİ KOMŞUMUZ: AY
1. Ay’ın Yapısı ve Özellikleri
( Bir gezegenin etrafında dolanan herhangi bir gök cismine
o gezegenin doğal uydusu denir. Ay, Dünya’nın tek doğal
uydusudur ve Dünya’ya en yakın gök cismidir.
k Büyük bir hızla Ay’ın yüzeyine çarpan gök taşları, Ay
yüzeyinde krater adı verilen derin çukurlar oluşturur.
( Ay, bir ışık kaynağı değildir. Ancak Güneş’ten gelen ışınları
yansıttığı için gözlemlenebilir.
( Gece gördüğümüz en büyük gök cismi Ay’dır. Aslında kü-
çük bir gök cismi olan Ay, Dünya’ya diğer gök cisimlerinden
çok daha yakın olduğu için hepsinden daha büyük görünür.
E K S P E R T ( Canlıların yaşayabilmesi için su, hava, uygun sıcaklık gibi
k Yağış ve rüzgâr gibi meteorolojik olaylar görülmez.
belirli şartlar gereklidir. Ay yüzeyinin sıcaklığı canlı yaşa-
su da yeterli değildir. Suyun ve havanın yetersiz olduğu,
( Güneş’in büyüklüğünün basketbol topu kadar olduğunu mı için uygun değildir. Aynı şekilde Ay’da hava ile birlikte
uygun sıcaklığın olmadığı bir ortamda canlıların yaşaması
düşünürsek bundan hareketle “Dünya üzüm tanesi, Ay ise
toplu iğne başı kadardır.” diyebiliriz. mümkün değildir.
( Ay da Dünya gibi küre şeklinde bir gök cismidir. ( Astronotlar Ay’a giderken uzay kıyafeti giymek zorundadır-
lar. Uzay kıyafeti, onların Ay şartlarında hayatta kalmasını
( Ay’ın Dünya’ya uzaklığı, yaklaşık olarak 384.000 kilomet- sağlar.
redir.
( Ay, insanın ayak bastığı ilk ve tek gök cismidir.
( Güneş’in Dünya’ya uzaklığının ortalama 150 milyon km
olduğunu düşündüğümüzde, Güneş’in Dünya’ya uzaklığı
Ay’ın Dünya’ya uzaklığının yaklaşık 400 katıdır.
( Ay yüzeyinde, Dünya’dakine benzer şekilde dağlar, kaya-
lıklar ve ovalar bulunur.
( Ay, yok denilecek kadar ince bir atmosfere sahiptir. Bunun
sonucunda da,
k Gün içindeki sıcaklık değişimi çok fazladır. Gün orta-
sında sıcaklığın yaklaşık olarak 110 °C’ye çıktığı, gece
de -110 °C’ye kadar düştüğü tespit edilmiştir. Gece ile
gündüz arasındaki sıcaklık farkının çok fazla olması;
Ay yüzeyindeki taşların parçalanarak önce kumlara,
sonra da zamanla toza dönüşmesine neden olur. Bu
nedenle, Ay’ın yüzeyi tozla kaplıdır.
23
23
E K S P E R T
E K S P E R T EDU FEN BİLİMLERİ