Page 14 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

MEVSİMLER VE İKLİM

İKLİM VE HAVA HAREKETLERİ

Dar bir alanda kısa bir süre içinde yaşanan hava şartlarına hava olayları denir.

• Hava olayları; sıcaklık, nem, basınç, rüzgâr gibi etkenlerden etkilenir.
• Havadaki nemi ölçen nemölçer, açık hava basıncını ölçen barometre, sıcaklığı ölçen termometre hava olayları tahmin edilirken
kullanılan araçlardır.
• Nem; terleme, solunum ve buharlaşma olayları ile havaya katılan su buharı miktarıdır. Hava sıcaklığı arttıkça nem de artar.
Hava sıcaklığının değişmesiyle farklı basınç alanları oluşur.

Yüksek basınç alanı:
Sıcaklığın düşmesi ile hareketi azalan hava molekülleri birbirine yaklaşır. Bu alandaki
hava basıncı artar. Hava basıncının artması ile yüksek basınç alanı oluşur. Yüksek basınç
alanında alçaltıcı hava hareketi yaparken hava merkezden dışarıya doğru hareket eder.
Alçak basınç alanı:
Sıcaklığın yükselmesi ile hareketi artan hava molekülleri birbirinden uzaklaşır. Böylece
Yüksek Alçak hava basıncı azalır. Hava basıncının azalması ile alçak basınç alanı oluşur. Alçak basınç
basınç alanı basınç alanı
alanında hava yükselici hava hareketi yaparken çevreden merkeze doğru hareket eder.
• Yağışlar genellikle alçak basınç alanında oluşur.
Hava basıncının değişmesiyle rüzgâr oluşur. Yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru yatay yöndeki hava hareketine rüz-
gâr denir. Havadaki basınç farkı arttıkça rüzgârın hızı artar.
• Havadaki su buharının yoğuşmasıyla yağışlar oluşur. Su buharı gökyüzüne yakın yerde yoğuşursa yağmur, kar, dolu; yeryüzüne
yakın yerde yoğuşursa çiy, kırağı ve sis oluşur.

Yağmur: Havadaki su buharının yoğuşarak oluşturduğu küçük su damlacıklarının gökyüzünde birleşip büyüyerek
yeryüzüne inmesidir.

Kar: Havadaki su buharı soğuk havanın etkisiyle buz kristallerine dönüşür. Bu buz kristalleri kar taneleri şeklinde
yeryüzüne iner.

Dolu: Havadaki su damlacıklarının soğuk hava ile karşılaşınca aniden donarak buz parçaları şeklinde yeryüzüne
inmesiyle oluşur.

Sis: Havadaki su buharının yoğuşmasıyla oluşan su damlacıklarının yeryüzüne yakın yerde havada asılı kalma-
sıyla oluşur.

Çiy: Havadaki su buharının yoğuşması ile yeryüzündeki toprak ve bitkiler üzerinde oluşan su damlacıklarıdır.

Kırağı: Havadaki su buharının yeryüzündeki toprak ve bitkiler üzerinde buz kristalleri oluşturmasıdır.

13