Page 68 - AYA YAYINCILIK 8. Sınıf 24 Deneme Sınavı Türkçe

8. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 9

5. Bazı sıfat-fiil ekleri zaman ekleri ile karışabilir. Bunların ba- 8. Kelime türetme yollarından biri olarak kalıplaşma, Türkçe-
şında -acak ve -mış ekleri gelmektedir. Bu ekler çekimli fiil- de kelime hazinesini zenginleştirmede kullanılan önemli ve
lerde zaman eki olarak kullanılabileceği gibi sıklıkla sıfat-fiil dikkat çekici bir unsur olarak karşımıza çıkar. Kalıplaşmada,
yapımında da kullanılırlar. Hatta bazı cümlelerde bu iki du- herhangi bir kelimeye getirilen çekim ya da yapım eki, bili-
rum birlikte yer alabilir. Örneğin, “Yapılacak işleri biliyorum, nen belirli bir görev ile kullanılmaz. Aksine bu ekler, eklendiği
hepsi sırayla yapılacak.” cümlesinde “yapılacak” kelimesi kelime ile beklendiğinden ayrı, yeni bir anlam meydana ge-
önce sıfat-fiil, sonra çekimli fiil olarak kullanılmıştır. tirecek tarzda birleşip kaynaşırlar. Örnek olarak -ma isim-fiil
eki, görev itibarıyla eklendiği kök ya da gövdelerden, hare-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamada verilen ket ifade etmeyen iş isimleri yapar. Fakat dondur- gövdesine
örnekteki gibi bir kullanım vardır? getirildiğinde ortaya çıkan dondurma kelimesi ile bu ek, bu
gövdeden yepyeni bir nesne adı türetmiştir.
A) Tanınmış yazarların tanınmış dergilerde çıkan yazıları-
nı okuyoruz. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi eki aldığı
B) Kararlılığımız tamdır; gidilecek yollara, bugün değilse hâlde, kalıplaşarak bir varlığı veya kavramı karşılayan
de yarın gidilecek. sözcük yoktur?
C) Güzel günler yaşamış hatta çok daha fazlasını yaşamış A) Çamurlu ayakkabıları ile binaya girenlerin döşemede
bir ihtiyardı. bıraktığı izleri temizlemek zorunda kalıyoruz.
D) Önce birkaç damla yağmur yağacak, sonra hava soğu- B) Bu alanın çevre düzenlemesi için sadece bir kazma ve
yacak ve kar yağacak. bir kürek kullandığına inanamıyorum.
C) Eski Mısır Dönemi’ne ait bir mumyada 5 bin yıllık bir
dövmeye rastlandı.
6. Fiilimsiler fiillerden türetilmiş adlardır. Aldığı eklere göre isim-fiil, D) Kaybolan kalemimi üç gündür bulmaya çalışıyorum ama
sıfat-fiil, zarf-fiil olarak üçe ayrılırlar. Bir fiilimsinin türünü belirle- ona ait en ufak bir ize bile rastlamıyorum.
mek için kullanılacak en kesin yöntem aldığı eke bakmaktır.
9. Aşağıdakilerin hangisinde cümlede geçen fiilimsinin
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili fiilimsilerin özel-
türü yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
likleri ile ilgili yay ayraç içinde verilen açıklama yanlıştır?
A) Yunanistan’ın eski yerlileri günde bir öğün, o da sadece
A) Bata çıka ilerliyor ama ufukta tanıdık hiçbir şey göremi- yatarken yerlerdi. (Zarf-fiil)
yorduk. (Birincisi zarf-fiil, ikincisi isim-fiildir.)
B) 17. yüzyıldan itibaren yaygınlaşan çikolata, çay ve kah-
B) Eliyle tartarak balıkların ağırlıklarını belirlemeye çalışı- ve her kültürde kendine yer bulmuştur. (İsim-fiil)
yordu. (Birincisi zarf-fiil, ikincisi isim-fiildir.) C) Kurutulmuş tohumlu bitkilerden yapılan çıngıraklar be-
C) Yere düşen palamutları toplamak için sincaplar bekleşi- beklerin oyuncağı, yetişkinlerin müzik aletidir. (Sıfat-fiil)
yordu. (Birincisi sıfat-fiil, ikincisi isim-fiildir.) D) 1928 yılında bir özel banka, halkın tasarruflarını değer-

D) Söylediklerini kabul edip tavırlarımda ciddi bir değişiklik lendirebilmek amacıyla kumbara kampanyası başlattı.
yaptım. (Birincisi sıfat-fiil, ikincisi zarf-fiildir.) (İsim-fiil)

7. Pikniğe, şuraya buraya giderken sıcak çay, kahve içeriz ni- 10. Aşağıdaki dizelerden hangisinde sadece sıfat-fiil ve
yetiyle yanımızdan ayırmadığımız termosu icat eden kişi bir zarf-fiil kullanılmıştır?
İskoçyalı. A) Durup köşebaşında deliksiz dinlesem
Sana kullanılmamış bir gök getirsem
Bu cümledeki fiilimsilerin türleri aşağıdakilerden hangi-
B) Gözlerim yaşarmadan bakamam çocuklara
sinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
Ve sanki düşmanıyım bütün oyuncakların
A) Zarf-fiil – İsim-fiil – Sıfat-fiil
C) Nihayetsiz çöllerin üstünden hep beraber
B) Sıfat-fiil – Sıfat-fiil – Sıfat-fiil Geçerken bulamadılar ne bir ot ne bir yosun
C) Zarf-fiil – Sıfat-fiil – Sıfat-fiil D) Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli
D) İsim-fiil – Sıfat-fiil – İsim-fiil Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli

2