Page 56 - ATA YAYINCILIK 5. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

CANLILAR DÜNYASI

CANLILARI TANIYALIM - 1

✦ Doğada birbirinden farklı özelliklere sahip birçok canlı türü yaşamaktadır. Bu canlıları tek tek incelemek mümkün değil-
dir. Bu nedenle bilim insanları doğada yaşayan canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.
Sınıflandırma;
• Canlı ile ilgili aradığımız bilgiyi kolaylıkla bulmamızı sağlar.
• Canlıların özelliklerinin bilinmesini ve canlıların tanınmasını kolaylaştırır.

✦ Canlılar yaşam alanlarına, beslenme, üreme şekillerine, omurgaya sahip olup olmamalarına, hareket şekilleri ve vücut
yapılarına göre sınıflandırılabilir. Birbirine benzer özellik taşıyanlar aynı grupta toplanır.
✦ Bilim insanları canlıları dört ana grupta sınıflandırmıştır.

CANLILAR

Mikroskobik Canlılar Mantarlar Bitkiler Hayvanlar
MİKROSKOBİK CANLILAR

Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu canlılar mikroskop adı ve- Bakteri Öglena
rilen bir araçla gözlemlenir.

✦ Mikroskobik canlılar havada, karada , suda, toprakta, diğer canlıların vücut-
larında buzullarda, volkanik dağlarda ve besinlerde yaşar.
✦ Bakteriler en basit mikroskobik canlıdır.
✦ Sütten peynir ve yoğurt, üzüm suyundan sirke oluşturması, canlı atıklarını
çürüterek toprağın verimini artırması, bağırsaklarda B ve K vitamini üret-
mesi, ilaç ve gübre üretiminde kullanılması mikroskobik canlıların yararla-
rındandır. Verem, tifo gibi bulaşıcı hastalıklara neden olması, dişleri çürüt- Amip Paramesyum
mesi, bademciklerin şişmesine ve açıkta bırakılan besinlerin bozulmasına
neden olması mikroskobik canlıların zararıdır.

✦ Özellikle oda sıcaklığı gibi uygun koşullarda mikroskobik canlılar hızla çoğalır. Bunun sonucunda besinler bozulur. Bu
durumu engellemek için kurutma, tuzlama, dondurma, konserve yapma, pastörize etme gibi yöntemler kullanılır.
✦ Mikroskobik canlıları gözlemlerken güvenlik ve hijyen ile ilgili gerekli tedbirler alınır. Gözlem yaparken maske, gözlük
ve eldiven giyilmesi, laboratuvarda önlük giyilmesi, gözlemden sonra ellerin yıkanması bu tedbirlerden bazılarıdır.

Fransız bilim insanı Pasteur, mikroskobik canlıların hava ile taşınarak besinlerin bozulmasına neden olduğunu
deney yaparak kanıtlamıştır.

Özlem aklından bir canlı ismi geçirerek Mehmet’in bilme- Sütten yoğurt oluşmasını bakteriler sağlar. Bakteriler mik-
sini istiyor. Özlem, bunun için Mehmet’e aşağıdaki bilgiyi roskobik canlılar grubunda bulunan bir canlı çeşididir. Öz-
veriyor. lem’in aklından geçirdiği canlının grubu, mikroskobik can-
lılardır.
• Sütten yoğurt oluşmasını sağlar.
Buna göre Özlem’in aklından geçirdiği canlının grubu-
nunun adını yazınız.

55