Page 74 - ATA YAYINCILIK 4. Sınıf Fasikül Fen Bilimleri
P. 74
MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ
Isınma ve Soğuma
Günlük hayatımızda içtiğimiz çayın sıcak, buzdolabından çıkardığımız suyun soğuk olduğunu
söyleriz. Bu maddelerin sıcak veya soğuk olduğunu dokunma duyumuz ile anlayabiliriz.
Maddenin ısı alarak sıcaklığının yükselmesine ısınma, maddenin ısı vererek sıcaklığının düş-
mesine soğuma denir.
Yanan bir ocak üzerinde olan Buzdolabına konan içecekler so-
çaydanlıktaki su ısınır. ğur.
Sıcaklıkları farklı olan maddeler birbiriyle temas ettiklerinde sıcaklıklarında değişme göz-
lenir. Bu değişimin nedeni maddelerin aralarındaki ısı alışverişidir. Isı akışı, sıcaklığı fazla
olan maddeden sıcaklığı az olan maddeye doğrudur. Maddelerin sıcaklığını ölçmek için ter-
mometre kullanılır.
Hâl Değişimi
Madde doğada katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur. Maddelerin ısı alışverişi sıra-
sında bir hâlden başka bir hâle geçmesine hâl değişimi denir. Katı maddelerin ısı alarak sıvı hâle
geçmesine erime, sıvı maddelerin ısı vererek katı hâle geçmesine donma, sıvı hâldeki maddele-
rin ısı alarak gaz hâline geçmesine buharlaşma denir.
Buz, ısı alarak erimiş suya dönüşmüştür. Buz kalıbının içindeki su, ısı vererek
donmuş ve buza dönüşmüştür.
Su ısı alıp gaz hâline geçerek buharlaşmıştır.
12