Page 58 - ATA YAYINCILIK 4.Sınıf Dil Bilgisi
P. 58
Anlatım Bozukluğu
Duygu ve düşüncelerimizi anlatırken kurduğumuz cümlelerin açık ve anlaşılır olması, gereksiz un-
surlar taşımaması gerekir. Cümlelerin çelişkili anlatımlardan uzak ve dil bilgisi açısından doğru olması
gerekir. Kurduğumuz cümleler bu özellikleri taşımadığında anlatım bakımından bozuk olur.
1. Aynı anlama gelen kelimelerin cümle içinde kullanılması anlatım bozukluğuna neden olur.
“Beraber birlikte parka gittik.” cümlesinde altı çizili kelime eş anlamlıdır. İki kelime de aynı anlamı
karşıladığı için kelimelerden biri gereksizdir.
2. Anlamca birbirini kapsayan sözcüklerin bir arada kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.
“İstanbul’daki arkadaşımla karşılıklı mektuplaşırız.” cümlesinde “karşılıklı” kelimesi gereksiz kulla-
nılmıştır. Çünkü mektuplaşmak zaten karşılıklı yapılan bir eylemdir.
3. Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.
“Yaklaşık tam on yıldır bu mahallede oturuyoruz.” cümlesinde hem olasılık (yaklaşık) hem de ke-
sinlik (tam) anlamı olduğundan anlatım bozukluğu vardır.
4. Sözcüklerin yanlış anlamda kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.
“Yaşımız geliştikçe anlama düzeyimiz de artar.” cümlesinde “ilerledikçe” kelimesi yerine “geliştik-
çe” kelimesi yazılarak anlatım bozukluğu yapılmıştır.
5. İşi yapan ile hareket ve iş bildiren kelimenin uyumsuzluğu anlatım bozukluğuna yol açar.
“Ben ve Okan buraya daha önce gelmişti.” cümlesinde iş yapanlar ile iş bildiren kelimenin uyum-
suzluğu nedeniyle anlatım bozukluğu oluşmuştur.
Etkinlik
1. Anlatım bozukluğu olan aşağıdaki cümleleri düzelterek yeniden yazalım.
Bu dil bilgisi konularını seninle karşılıklı tartışmalıyız.
..............................................................................................................................................
Bu konuyla ilgili ayrıntılı olarak bir özet yaptı.
..............................................................................................................................................
Ahmet yaptığı yaramazlıklarla öğretmenin gözüne girdi.
..............................................................................................................................................
57
