Page 21 - ATA YAYINCILIK 4.Sınıf Dil Bilgisi

Ünsüz Yumuşaması
Türkçe sözcüklerin sonunda bulunan p, ç, t, k sert ünsüz harfleri, ünlü ile başlayan (a, e, ı, i, o, ö,

u, ü) bir ek aldığında yumuşayarak b, c, d, g (ğ)’ye (p → b, ç → c, t → d, k → g(ğ)) dönüşür. Bu kurala
sert ünsüzlerin yumuşaması denir.

Aşağıda ünsüz yumuşamasına uğramış örnekleri inceleyelim.
Kitap → ı → Kitabı Ağaç → a → Ağaca

Armut → u → Armudu Fidanlık → ı → Fidanlığı

Bilgi Kutusu

1. Tek heceli sözcüklerin bazıları sert ünsüzlerin yumuşaması kuralına uymaz.
At → atı, kek → keki, saç → saça, yap → yapı

2. Özel adların yazımında sert ünsüzlerin yumuşaması olmaz.
Sinop → u → Sinop’u Yiğit → i → Yiğit’i

Kızılırmak → ı → Kızılırmak’ı Norveç → e → Norveç’e
3. Dilimize yabancı dillerden girmiş bazı sözcükler sert ünsüzlerin yumuşaması kuralına uymaz.

Adalet → i → adaleti ahlak → ı → ahlakı

Hukuk → u → hukuku cesaret → i → cesareti

Etkinlik

Tabloda verilen sözcüklerin sonuna ünlü harfle başlayan bir ek getirelim. Yumuşayan söz-
cükleri örnekteki gibi yeniden yazalım.

Sözcükler Aldığı Ek Yumuşayan Sözcükler

Bayrak -ı Bayrağı

Topaç

Yoğurt

Çorap

Hap

Yaprak

Kulaç

Mert

Salep

20