Page 101 - ATA YAYINCILIK 4. Sınıf Çıtır Çıtır Türkçe Çalışma Kitabım

Dünyanın pek çok yerinde katı atıklar, toplandıktan sonra katı atık sahalarına götürülür. Bazı
katı atık sahalarda, katı atıklar düzenli bir şekilde depolanırken bazılarında ise gelişigüzel yığılır.
Buralara düzensiz depolama sahaları denir. Katı atıkların gelişigüzel yığılması bazı çevre sorunları-
na neden olur. Bunlar arasında bulaşıcı hastalıkların artması, zararlı gazların atmosfere salınması,
kötü koku yayılması, toprağa sızan suların yer altı sularını kirletmesi gibi önemli sorunlar bulunur.

Düzenli depolama alanlarında ise eğer uygun tesisler varsa katı atıklar bazı işlemlerden ge-
çirilir ve sonunda elde edilen atıklar hücre adı verilen uygun alanlara dökülerek üzerleri toprakla
örtülür. Bu alanların altlarında sızdırmaz tabakalar bulunur. Ayrıca bu alanların altında çöpten
sızan suyu toplamaya yarayan borular döşenir.

Her yerleşim yerinde katı atık depolama sahası olmayabilir. Bu gibi durumlarda katı atıklar
o yerleşim yerinde bulunan aktarma merkezinde toplanır ve daha sonra büyük konteynırlarla
katı atık depolama sahasına taşınır.
Bazı düzenli depolama sahalarında atıklar sahaya dökülmeden önce bazı işlemlerden geçi-

rilir. Önce çöp kamyonları topladıkları katı atıkları depolama sahasındaki tesise gelerek boşaltır.
Kepçelerle alınan çöpler taşıyıcı bantlarını üzerine bırakılır. Burada katı atıklar ayrıştırılır.
Katı atıklar; biyobozunur atıklar, geri dönüştürülebilir atıklar ve geriye kalan atıklar olarak üçe
ayrılırlar. Biyobozunur atıklar, bozunmaya uğrayabilen organik atıklardırlar. Bu atıkların kökeni

bitkisel ya da hayvansaldır. Bu atıklar çürütme tanklarına gelir. Bu tanklarda bakteriler atıkları
oksijensiz ortamda belli bir sıcaklıkta çürütürler. Bunun sonucunda gübre ve metan gazı elde
edilir. Metan gazı depolanarak elektrik enerjisi elde etmek için kullanılır.
Atıklar ayrıştırıldıktan sonra geri dönüştürülebilir olanlar geri dönüşüm tesislerine gönderilir.
Geriye kalan atıklarsa genellikle çimento fabrikalarında kullanılmak üzere yakıt olarak hazırlanır.
Bu yakıt, atıktan türetilmiş yakıt olarak bilinir. Tüm bu işlemler sonucunda depolanacak katı atık

miktarı azaltılmış olur.
(Bilim Çocuk dergisi-Seçil Güvenç Heper)

100