Page 90 - ATA YAYINCILIK 4. Sınıf Çıtır Çıtır Fen Bilimleri Çalışma Kitabım

Ad Soyad : ........................................................
AYDINLATMA VE SES TEKNOLOJİLERİ

Işık Kirliliği

Hayatımızı birçok alanda kolaylaştıran aydınlatma teknolojilerinin yanlış kullanımı
sonucunda ışık kirliliği meydana gelir. Işığın yanlış yöne, yanlış miktarda, yanlış yerde ve yanlış
zamanda kullanılmasına ışık kirliliği denir.

Işık kirliliği insan sağlığına ve doğal hayata zarar verirken
aynı zamanda enerji israfına neden olur. Işık kirliliğinin başlıca
nedenleri şunlardır:

• Işıklı reklam ve ilan panolarının fazla olması ve yanlış
ışıklandırılması.

• Park, bahçe, stadyum, mağaza vitrinlerinin aydınlatıl-
ması için aşırı ışık kullanılması.

• Sokak ve caddelerdeki aydınlatma araçlarının yanlış konumlandırılması ve yanlış yönde
aydınlatma yapılması.
Işık kirliliğinin doğal yaşama yönelik birçok olumsuz etkisi vardır.

Şehirlerde meydana gelen ışık kirliliği geceleri gök cisimlerini
neredeyse görünmez hâle getirir. Bu nedenle gökbilimcilerin gökyüzünü
daha rahat inceleyebilmeleri için gözlemevleri (rasathane) şehir dışına ve
yüksek yerlere kurulur.

Göçmen kuşlar yönlerini yıldızlara bakarak bulur. Işık kirliliği
olan yerlerde yönlerini şaşırır ve göç etmekte zorlanır.

Bir su kaplumbağası türü olan caretta caretta (karetta
karetta) yavruları yumurtadan çıktıklarında ışık kirliliği nedeniyle
denize gitmek yerine ışık kaynağına yönelir ve hayatta kalma
şansları azalır.

Işık kirliliğini önlemek için alacağımız önlemlerden bazıları şunlardır:

• İnsanlar ışık kirliliği ve neden olduğu olumsuz etkiler konusunda bilinçlendirilmelidir.
• Sokak lambaları gün ışığına duyarlı olmalı ve istenilen bölgeyi aydınlatacak şekilde
yerleştirilmelidir. Ayrıca lambaların takıldığı direklerin boyu çok uzun olmamalıdır.

• Toplu olarak kullanılan binaların kat araları gibi yerlerde sensörlü lambalar kullanılarak
gereksiz ışık kullanmaktan kaçınılmalıdır.
• Alışveriş merkezleri, oteller vb. yerlerde gereğinden fazla aydınlatmadan kaçınılmalıdır.

88 89