Page 51 - ATA YAYINCILIK 3. Sınıf Fasikül Türkçe

SÖZCÜKTE ANLAM - CÜMLEDE ANLAM

Deyim

Genellikle gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılan, kendine özgü bir

anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeklerine deyim denir.

✓ Deyimler en az iki sözcükten oluşur.

Örnek

• Yüreği sızlamak Derin bir acıma duygusuyla üzülmek.

• Kök salmak Bir yere iyice yerleşmek.

• Çene çalmak Gevezelik etmek.

✓ Deyimler kalıplaşmış söz grubu olduğu için sözcüklerin yerleri değişmez.
Deyimi oluşturan sözcüklerin yerine başka sözcükler getirilemez.

Örnek

• “Eli ayağına dolaşmak” yerine “dolaşmak eli ayağına” söz grubunu
kullanamayız.

• “İpe un sermek” yerine “ipe un asmak” denilemez.

✓ Deyimler genellikle mecaz anlamlıdır.

Örnek

• “Burnu büyümek” deyimi burnumuzun büyümesi anlamına gelmez. Bir
organ adı olan “burun” ile “büyümek” sözcükleri birleşerek yeni bir anlam

kazanmıştır.

Burnu büyümek ➞ “Gururlanmak, büyüklenmek.” anlamına gelir.

2