Page 51 - ATA YAYINCILIK 3. Sınıf Fasikül Fen Bilimleri
P. 51
MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER
Doğada yer kaplayan canlı ve cansız varlıklara madde denir. Her maddenin
kendine özgü özellikleri vardır. Taş, tahta gibi maddeler sert; kumaş, pamuk, oyun
hamuru gibi maddeler yumuşaktır. Paket lastiği, sünger esnek; kalem, çay bardağı kı-
rılgandır. Portakal, asfalt gibi maddelerin yüzeyi pürüzlü; pencere camı, mermer gibi
maddelerin yüzeyi pürüzsüzdür. Parfüm, kolonya kokulu maddelerdir. Biber, çikolata
ise tadı olan maddelerdir.
Maddeyi niteleyen temel özellikler şunlardır:
✤ Sertlik – yumuşaklık ✤ Renk
✤ Esneklik ✤ Koku
✤ Kırılganlık ✤ Tat
✤ Pürüzlü – pürüzsüz olma
Maddenin özelliklerini ayırt etmek için duyu organlarımızı kullanırız.
3 Maddelerin bazı özelliklerini dokunma duyumuz ile ayırt ederiz.
Süngerin yumuşaklığını, mermerin sertliğini, taşın pürüzlü yüzeyini dokunarak
algılarız.
Pürüzsüz zeminleri pürüzlü hâle getirebiliriz. Örneğin kışın buzlu yollara kum ve
tuz döküp pürüzlü hâle getirerek arabaların kaymasını önleyebiliriz.
Pürüzlü zeminleri de pürüzsüz hâle getirebiliriz. Örneğin masa yüzeyini cam ile
kaplayarak pürüzsüz hâle getirebiliriz.
3 Maddelerin bazı özelliklerini görme duyumuz ile ayırt ederiz.
Çaydan çıkan sıcak su buharını, duvarın rengini görerek algılarız.
3 Maddelerin bazı özelliklerini tat alma duyumuz ile ayırt ederiz.
Limonun ekşi, çikolatanın tatlı, biberin acı olduğunu tadarak algılarız.
3 Maddelerin bazı özelliklerini ise koku alma duyumuzla ayırt ederiz.
Gül, domates ve soğanın kokusunu koklayarak algılarız.
2