Page 89 - ATA YAYINCILIK 3. Sınıf Çıtır Çıtır Fen Bilimleri Çalışma Kitabım

5. Çoğalma: Canlılar kendi türlerinin devamını sağlamak
için çoğalır. İnek, kedi gibi hayvanlar doğurarak; tavuk, yılan gibi

hayvanlar yumurtlayarak çoğalır. Elma, nohut, mısır ve buğday
gibi bitkiler ise tohumla çoğalır.

6. Tepki verme: Canlılar çevrelerinden aldıkları uyarılara

tepki verir. Bütün bitkiler ışığa ve suya karşı duyarlıdır. Küstüm
çiçeği gibi bazı bitkiler dokunulduğunda yapraklarını kapata-

rak tepki verir. Hayvanlar ışık, sıcaklık, ses, tehlike gibi uyarılara
karşı tepki gösterir.

7. Boşaltım Yapma: Canlılar vücutlarında oluşan atık mad-
deleri dışarı atmak için boşaltım yapar. Hayvanların büyük ço-

ğunluğu terleme ve böbrekleri yoluyla boşaltım yapar. Bitkiler
yapraklarındaki gözeneklerden terleme yoluyla veya yaprak-

larını dökerek boşaltım yapar.

Cansız varlıklar ise büyüyüp gelişemez, solunum yapamaz, beslenemez, boşaltım
yapamaz, uyarılara tepki veremez ve dışarıdan bir etki olmadığı müddetçe yer değişti-

remez.

Bitkilerin Yaşam Döngüleri
Doğada yaşayan canlıların doğma-

sı, büyümesi, gelişmesi, çoğalması ve
ölmesini içine alan süreye yaşam dön-

güsü denir. Bir bitkinin yaşam döngüsü-
nü oluşturan evreler şunlardır:

* İlk önce toprağa düşen tohum
çimlenir.

* Büyüyüp erişkin bir bitki olur.
* Kendi tohumlarını üretir.

* Zamanı gelince solarak ölür.
Bitkilerden bazıları yıllık bitkilerdir. Yediğimiz patlıcan, biber gibi sebzelerin çoğu yıllık
bitkidir. Bu bitkiler genellikle çiçek açtıktan veya ürün verdikten sonra kurur ve ölür. Ağaç-

lar gibi bitkiler ise bir hastalık olmadıkça uzun yıllar boyunca yaşar ve ürün verir.

88