Page 104 - ATA YAYINCILIK 2.Sınıf Dil Bilgisi
P. 104

CÜMLE BİLGİSİ
                Bir duygu, düşünce, haber veya istek bildiren kelime ya da kelime topluluğuna cümle (tüm-
              ce) denir.
              •  Haziranın yirmisinde tatile gideceğiz.
                                       Haber bildiren cümle.
              •  Cümleler kelimelerden oluşur. Cümlelerin kelime sayıları farklı olabilir.

                       Bir kelimeden oluşan cümle
                Uyudu.
                Gelince uyudu.


                             Üç kelimeden oluşan cümle
                Eve gelince uyudu.
                                     Dört kelimeden oluşan cümle
                Dedemlerden eve gelince uyudu.

                Kardeşim dedemlerden eve gelince uyudu.

                Ali okuldan

                       Bu söz dizileri tam bir anlam ifade etmediği için cümle değildir.
                Cuma günü
              •  Cümle büyük harfle başlar.

                Yolda arkadaşımla karşılaştım.
              •  Cümlelerin sonuna uygun noktalama işareti konur.
                Cümle ve Özellikleri   İki kelimeden oluşan cümle  Beş kelimeden oluşan cümle
                Marketten ekmek aldım.
                 Hangi evde oturuyorsunuz?
                 Eyvah, adam yere düştü!
               Etkinlik
              37. sayfa                                               40. sayfa
              1.  Aşağıdaki cümlelerin kelime sayılarını örnekteki gibi yazalım.  2.  Örnekteki gibi, verilen kelimelerle biten cümleler yazalım.
                             Cümle             Kelime sayısı           Bu hafta üç kitap okudum.  ................................................. geldi.
                Sınıfta ders çalıştım.             3
                                                                       .............................................  oynadık.  ................................................. oturdu.
                Kitap okudum.                      2
                                                                          Öğrenci Yorumu             Öğrenci Yorumu
                                                                       .............................................  gittik.  ................................................. gezdi.
                Defterimi temiz tutarım.           3
                                                                       .............................................  yedim.
                                                                                                ................................................. yedi.
                Kitap okuduktan sonra uyudum.      4                2.  Örnekteki gibi, verilen kelimelerle biten cümleler yazalım.
                Haftada iki gün spora gidiyorum.   5
                                                                       .............................................  yoruldum.  ................................................. çalıştı.
                                                                       Bu hafta üç kitap okudum.  ................................................. geldi.
                Çizdim.                            1
                                                                       .............................................  uyudu.  ................................................. sustu.
                                                                       .............................................  oynadık.  ................................................. oturdu.
                                      37
                                                                          Öğrenci Yorumu             Öğrenci Yorumu
                                                                       .............................................  gittik.  ................................................. gezdi.
                                                                    3.  Aşağıdaki kelimelerle örnekteki gibi anlamlı ve kurallı cümleler yazalım.
                                                                    2.  Örnekteki gibi, verilen kelimelerle biten cümleler yazalım.
                                                                       1.  .............................................  yedim.  ağaçtan ................................................. yedi.


                                                                                   elma
                                                                         topladık

                                                                       Ağaçtan elma topladık.
              38. sayfa                                                   Bu hafta üç kitap okudum.  ................................................. geldi.
                                                                                                ................................................. çalıştı.
                                                                       .............................................  yoruldum.
            2.  Aşağıdaki tabloya kelime sayısına uygun cümleler yazalım.
                                                                                                               çiçekler

                                                                                                     arasında
                                                                                   uçan

                                                                         gördüm
                                                                       2.  .............................................  oynadık. kelebek ................................................. oturdu.


                               Cümle                 Sözcük sayısı     .............................................  uyudu.  ................................................. sustu.
                                                                        Çiçekler arasında uçan kelebek gördüm.
                                                                       ............................................................................................................................
                                                                          Öğrenci Yorumu
                                                                                                     Öğrenci Yorumu
            2.  Aşağıdaki tabloya kelime sayısına uygun cümleler yazalım.  3  .............................................  gittik.  ................................................. gezdi.
                                                         2          3.  Aşağıdaki kelimelerle örnekteki gibi anlamlı ve kurallı cümleler yazalım. çok
                                                                                              seviyorum

                                                                                                       ve

                                                                     3.  öğretmenimi
                                                                                  okulumu
                               Cümle                 Sözcük sayısı     .............................................  yedim.  ................................................. yedi.
                                                         4              Öğretmenimi ve okulumu çok seviyorum.

                                                                                            ağaçtan
                                                                                   elma
                                                                         topladık


                                                         3             1.   ............................................................................................................................
                            Öğrenci Yorumu
            2.  Aşağıdaki tabloya kelime sayısına uygun cümleler yazalım.  1  .............................................  yoruldum.  ................................................. çalıştı.
                                                         2                Ağaçtan elma topladık.
                                                         5             4.  koyunlarını        otlattı         çoban         keçilerini         ve
                               Cümle                 Sözcük sayısı
                                                         4
                                                                        Çoban keçilerini ve koyunlarını otlattı.
                                                         3             2.  .............................................  uyudu.  kelebek ................................................. sustu.
                                                                                   uçan


                                                                                                     arasında


                                                                         gördüm
                                                                       ............................................................................................................................
                                                                                                               çiçekler
                            Öğrenci Yorumu               3 1
                                                         2              Çiçekler arasında uçan kelebek gördüm.
                                                         2 5           ............................................................................................................................
                                                                    4.  Aşağıda verilenlerden soru cümlesi olanların başındaki çiçeği boyayalım.
                                                                    3.  Aşağıdaki kelimelerle örnekteki gibi anlamlı ve kurallı cümleler yazalım.
                                                         4 3
            3.  Aşağıdaki söz dizilerinin başlarındaki sayı kadar kelimeyle cümle oluşması için nok-       3.  öğretmenimi        okulumu        seviyorum        Bahçelerinin önünden yol geçiyor

                                                                                                       ve
                                                                                                                çok

                                                                         Neden eve geç geldin
                            Öğrenci Yorumu
              talı yerleri örnekteki gibi tamamlayalım.  1 2           1.   topladık         elma         ağaçtan
                                                                        Öğretmenimi ve okulumu çok seviyorum.
                                                                       ............................................................................................................................
                                                                         Okulun iki kapısı da açılmıştı
                          oynayalım
               3  Birlikte oyun ...................................  5          Ağaçtan elma topladık.      Sınıfınız kaçıncı katta
            3.  Aşağıdaki söz dizilerinin başlarındaki sayı kadar kelimeyle cümle oluşması için nok-
                                                         3             4.  koyunlarını        otlattı         çoban         keçilerini         ve
              3  Okulumu ...................................
               talı yerleri örnekteki gibi tamamlayalım.                 2.    Oyuncaklarını nereden aldın         kelebek         Kaç kardeşsiniz        çiçekler

                                                                                                     arasında

                                                                         gördüm
                                                                                   uçan
                                                                        Çoban keçilerini ve koyunlarını otlattı.
                                                         2             ............................................................................................................................
                          oynayalım
                 6  Öğretmenimiz bugün çok ...................................     ............................................................................................................................
                                                                        Çiçekler arasında uçan kelebek gördüm.
              3  Birlikte oyun ...................................
                                                                         Eve kaç misafir geldi

                                                                                                    Sağlıklı beslenelim
                                Öğrenci Yorumu
            3.  Aşağıdaki söz dizilerinin başlarındaki sayı kadar kelimeyle cümle oluşması için nok-  4.  Aşağıda verilenlerden soru cümlesi olanların başındaki çiçeği boyayalım.
              3  Okulumu ...................................

              4  Zil çalınca ...................................
                                                                         Tatiliniz ne zaman bitecek

                                                                                                       ve

              talı yerleri örnekteki gibi tamamlayalım.                  3.  öğretmenimi        okulumu        seviyorum        Kimin annesi doktor  çok
              4  Terli terli su ...................................
                 6  Öğretmenimiz bugün çok ...................................      Neden eve geç geldin      Bahçelerinin önünden yol geçiyor
                                                                        Öğretmenimi ve okulumu çok seviyorum.
                          oynayalım
                                                                                             40
               3  Birlikte oyun ...................................    ............................................................................................................................
                                Öğrenci Yorumu
              5  Haftada iki defa ...................................
                 4  Zil çalınca ...................................
                                                                         Okulun iki kapısı da açılmıştı
               3  Okulumu ...................................            4.  koyunlarını        otlattı         çoban           Sınıfınız kaçıncı katta  ve
                                                                                                     keçilerini

               Cümle Çeşitleri
              4  Terli terli su ...................................
                                                                        Çoban keçilerini ve koyunlarını otlattı.
                                                                                                    Kaç kardeşsiniz
                                                                         Oyuncaklarını nereden aldın

              6  Öğretmenimiz bugün çok ...................................
              4.  Aşağıda verilen görsellere bakarak örnekteki gibi cümleler yazalım.     ............................................................................................................................
               5  Haftada iki defa ...................................
                                Öğrenci Yorumu
                                  Cümle Çeşitleri
               4  Zil çalınca ...................................        Eve kaç misafir geldi      Sağlıklı beslenelim
                                       Ayşe okuldan eve geldi.      4.  Aşağıda verilenlerden soru cümlesi olanların başındaki çiçeği boyayalım.
                                       ...................................................................
              4  Terli terli su ...................................
              4.  Aşağıda verilen görsellere bakarak örnekteki gibi cümleler yazalım.
                                                                         Tatiliniz ne zaman bitecek      Kimin annesi doktor
                                                                         Neden eve geç geldin       Bahçelerinin önünden yol geçiyor
                   Kurallı
               5  Haftada iki defa ...................................  Devrik   Soru
                                                                                             40
                   Cümle             Cümle    Öğrenci Yorumu  Cümlesi      Okulun iki kapısı da açılmıştı      Sınıfınız kaçıncı katta
                                       Ayşe okuldan eve geldi.
                                       ...................................................................
            4.  Aşağıda verilen görsellere bakarak örnekteki gibi cümleler yazalım.
                Kurallı Cümle: İş, oluş, hareket, durum bildiren kelime cümlenin sonunda olduğu cümle-      Oyuncaklarını nereden aldın      Kaç kardeşsiniz
                                       ...................................................................
              lere kurallı cümle denir.
                                              Öğrenci Yorumu
                                       Ayşe okuldan eve geldi.           Eve kaç misafir geldi      Sağlıklı beslenelim
                                       ...................................................................
                 Bahçeden kiraz topladık.    İş, oluş, hareket, durum bildiren kelime cümlenin
                                       ...................................................................
                                      sonundadır.                        Tatiliniz ne zaman bitecek      Kimin annesi doktor
                                       ...................................................................  40
                                              Öğrenci Yorumu
                Devrik Cümle: İş, oluş, hareket, durum bildiren kelime cümlenin başında veya ortasında
              olduğu cümlelere devrik cümle denir.  ...................................................................
                                     38  ...................................................................
                 Görmüyordu gözleri ninemin.    İş, oluş, hareket, durum bildiren kelime cümlenin
                                       başındadır.
                                     38
                 Gözleri görmüyordu ninemin.    İş, oluş, hareket, durum bildiren kelime cümlenin
                                       ...................................................................
                                       ortasındadır.
                                                                     5.  Aşağıdaki ifadelerden cümle olanların başındaki harfleri boyayalım. Boyanan harfleri
                                                                      41. sayfa
                Soru Cümlesi: İş, oluş ya da hareketin yapılıp yapılmadığını öğrenmek için kurulan cüm-  şifre kutucuklarına yazıp şifreyi bulalım.
                                     38
              lelere soru cümlesi denir. Soru cümlelerinin sonuna soru işareti (?) konur.
                  Bu kalem kimin?
                  Bu kalemi kim aldı?
                                                                           K  1.  Erkenden okula     İ İ  8.  Uzaklaştım
                                                                          T
                                                                           T  2.  Geldim             O  9.  Rengârenk
               Etkinlik
              39. sayfa                                                    L  3.  Kedimin kuyruğu     K  10. Ülkemi seviyorum
                                                                                                    K
              1.  Aşağıda verilen cümleler kurallı cümle ise “✓”, değil ise “X” ile işaretleyelim.
                                                                                                    L
                                                                          E
                                       ✓
                 • Dengeli ve düzenli beslenirim.   (    )                 E  4.  Bahçede oynadık     L  11. İyi bir vatandaş olalım
                                                                          B
                 • Cumhuriyet İlkokulunda okuyorum ben.  (    )            B  5.  Otur               T  12. Ödevlerini evde mi
                                       X
                                       ✓
                 • Günde iki kere dişlerimi fırçalarım.   (    )           R  6.  Ağlıyor            E  13. Kitap okuyalım
                                                                                                    E
                                                                          R
                 • Dikkat etmeliyiz sağlığımıza.   (    )                  A  7.  Kelime             R
                                       X
                                                                                                    R  14. Çocuk yerden kalktı
                 • Dün yağmurdan sonra çıktı gökkuşağı.  (    )
                                       X
                 • Kışın koyu renkli kıyafetler giyeriz.   (    )                      T E B R  İ  K L  E R
                                       ✓
                                      39
                                                                103  6.  Aşağıdaki cümleleri kurallı cümle olacak şekilde örnekteki gibi yeniden yazalım.
                                                                        1.  Gittim bugün tiyatroya.     2.  Oynadık sınıfta satranç.
                                                                                                  Sınıfta satranç oynadık.
                                                                           Bugün tiyatroya gittim.        .................................................
                                                                        3.  Oynamaya gittik parka.     4.  Tutalım temiz sınıfımızı.
                                                                                                  Sınıfımızı temiz tutalım.
                                                                         Parka oynamaya gittik.
                                                                           .................................................        .................................................
                                                                        5.  İzciler döndü kamptan.     6.  Çok yoruldu gözlerim.
                                                                         İzciler kamptan döndü.
                                                                                                  Gözlerim çok yoruldu.
                                                                           .................................................        .................................................
                                                                        7.  Okuyor Ayşe kitapları.     8.  Zor taşıyordu elindeki çantayı.
                                                                                                  Elindeki çantayı zor taşıyordu.
                                                                         Ayşe kitapları okuyor.
                                                                           .................................................        .................................................
                                                                        9.  Döküldü sararan yapraklar.     10. Kırmızı ip aldı eline.
                                                                                                  Eline kırmızı ip aldı.
                                                                         Sararan yapraklar döküldü.
                                                                           .................................................        .................................................
                                                                                             41
   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109