Page 51 - ATA YAYINCILIK 7. Sınıf 20 Deneme Türkçe

7. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 7

3. Olay: Padişahın vezire verdiği görev 4. Fiil çekimlerinde bir kipin kendi bildirdiği anlamın,
Yer: Saray zamanın, dileğin dışına çıkarak başka bir kipi
kastedecek biçimde kullanılmasına anlam (za-
Zaman: Akşam
man) kayması adı verilir. Örneğin “Günlüğümün
Kişiler: Padişah ve vezir eski sayfalarını karıştırınca birden hatırlıyorum:
Anlatıcı: 3. kişi Geçen sene bu zamanlar ailemle birlikte Behram-
kale’ye gidiyoruz.” parçasında kastedilen zaman
Aşağıdaki metinlerden hangisi bu yapı unsur- geçmiş zaman iken kullanılan zamanın şimdi za-
larına uygun olarak kurgulanmıştır?
man olması anlam kaymasına yol açmıştır.
A) Padişah, akşam vakti sarayda gezintiye çık- Bu açıklamaya göre,
mıştı. Hava iyice serinlemişti. Aklına bir fikir
geldi ve hemen veziri yanına çağırdı. Sarayda I. Martılar birazdan vapurun üstünden geçerler.
bazı eksikler olduğunu ve bunları tez vakitte II. Gidip çarşıdan meyve alıyorum, beni bekleyin.
tamamlaması gerektiği talimatını verdi. O III. Çocukluğum, yaramazlıklarım aklıma geldikçe
eksikliklerin başında sarayın ışıklandırması gülerim.
geliyordu. Padişah akşam vakitleri gezmeyi cümlelerinden hangilerinde anlam kayması
çok sevdiği için ışıklandırma onun adına çok yoktur?
önemliydi.
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
B) Sarayda gündüzler hep böyle sessiz geçerdi.
Nedeni bilinmez. Padişah sabah öğünlerini C) Yalnız III. D) I ve II.
hep bahçede gürültüsüz bir ortamda yemeyi
tercih ederdi. Bu sebeple sarayda çıt çıkmaz, 5. Tezat: Anlam olarak birbirine taban tabana zıt dü-
şüncenin bir ifadede toplanmasıdır.
herkes işini yapardı. Hâliyle tam da padişahın Teşhis: İnsan dışındaki canlı veya cansız varlık-
istediği gibi huzurlu bir ortam ortaya çıkardı.
ları insan kişiliğinde göstermek, onlara şahsiyet
C) Vezir, sarayda üst düzey yetkilere sahip oldu- vermektir.
ğu için kendine çok güveniyordu. Padişahın Teşbih: Sözün anlamını güçlendirmek, söze açık-
bir dediğini iki etmiyor fakat bazen de kaytarı- lık kazandırmak için aralarında benzerlik ilişkisi
yordu. Bu durumu padişah fark etmişti. Veziri kurulan iki şeyden birini diğerine benzetmektir.
bir akşam yanına çağırdı ve neden görevini Aşağıdaki dizelerin hangisi, açıklaması veri-
zamanında yerine getirmediğini sordu. Vezir len söz sanatlarının herhangi biriyle ilişkilen-
çok mahcup oldu ve o günden sonra görevle- dirilemez?
rini aksatmamaya özen gösterdi.
A) Kurulduk çelik yay gibi
D) Sarayın akşam eğlenceleri bitmek bilmezdi.
Genci, yaşlısı herkes bu eğlencelere eksiksiz Akarız deli çay gibi
katılırdı. Padişahın talimatı bu yöndeydi. Ka- Buluttan çıkan ay gibi
Bir gün geri geleceğiz
ragöz ve Hacivat, Orta Oyunu gibi gösteriler
bu eğlence akşamlarının vazgeçilmez un- B) Sevgi gürül gürül içime akar
surlarındandı. Herkes izlerken çok eğleniyor, Gönlüm dalgalanır, ayağa kalkar
vaktin nasıl geçtiğini anlamıyordu. Bu durum Özüm dost kucaklar, gözüm dost bakar
padişahı oldukça mutlu ediyordu. Gösteriler- Bağlarım, çözerim; rahmet bu derim
den memnun kalan herkes padişaha ağız do- C) Yaslanır taşlara uykulu, yorgun
lusu teşekkürlerini sunuyordu. Aniden gençliği yanına gelir.
Düşünür hayal mi gerçek mi, diye
Gerçek son nefesin sonuna gelir.
D) Bir dumanla kapandı her yer
İçinde kaybolsam yayla dumanı
Sürüler, çimenler, sarı çiçekler,
Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı

2