Page 24 - ATA YAYINCILIK 7. Sınıf 20 Deneme Türkçe

7. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı - 3

19. İleri sürülen bir düşünceyi, iddiayı savunurken karşı iddialarda bulunan, karşı düşünceyi savunan kişilere ko-
nuyla alakası olmayan açılardan eleştiriler getirmeye “ad hominem” denir. Bu kavramın bire bir Türkçe karşılığı
yoktur, belki “konuyu dağıtmak”, “mevzuyu çarpıtmak” gibi sözler bu kavramı biraz karşılayabilir. Ad hominem
günlük hayatta dahi çok sık rastlanan bir durumdur. Şu fıkrada anlatılan durum ad homineme güzel bir örnektir:
“Soğuk Savaş yılları... Amerikalılar Rusları ülkelerine davet eder ve övündükleri tesislerini gezdirirler. Sovyet
yönetimi karşılık verme gereği duyar ve bir grup Amerikalı Moskova'ya davet edilir. Ruslar da nelerle övünü-
yorlarsa onları konuklarına gösterirler. Kremlin... Moskova devlet sirki... Ve sonunda Moskova metrosu... Rus
rehber, kalkan treni göstererek ‘Bizde her şey dakiktir.’ der ve ekler: ‘Gördüğünüz gibi tren yeni kalktı, bundan
sonraki tren tam altı dakika sonra platformda olacak.’ Hepsi birden beklemeye başlarlar. Altı dakika geçer, tren
gelmez. 16 dakika geçer, tren gelmez. 26 dakika geçer, tren gelmez. Amerikalıların saatlerine bakarak huzur-
suzlandıklarını gören Rus rehber, sinirli sinirli ‘Ama siz de Kızılderilileri öldürdünüz.’ deyiverir.” İşte bu fıkradaki
Rus rehberin yaptığı ad hominemdir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi ad hominem kavramına örnek vermek için kullanılabilir?
A) Bir baba ile oğlu konuşmaktadır. Baba, oğluna dengeli beslenmesini, sağlığına dikkat etmesi gerektiğini
söyler. Oğlu ise fazla kilolu olduğunu bildiğini ve bu durumun kendisini üzdüğünü, elinden geleni yaptığını
söyler. Bunun üzerine babası şöyle der: “Bu uyarım seni üzse de zaman geçip sağlığın bozulduğunda bana
hak vereceksin.”
B) Ferda en sevdiği elbisesini ertesi günkü törende giymek için hazırlar ve yatağının baş ucuna asar. Küçük
kardeşi Selma, Ferda uyurken elbiseyi alır ve üzerine boya kalemleriyle resim yapar. Ferda sabah uyan-
dığında elbisesini o hâlde görünce çok üzülür. Annesini çağırır ve ağlayarak elbiseyi gösterir. Annesi de
sinirlenir ve Selma’yı uyandırır, elbiseyi gösterir ve neden yaptığını sorar. Selma cevap verir: “O da geçen
gün ödevini yapmamıştı!”
C) Anne ve beş yaşındaki çocuğu pazara çıkar. Mandalina satılan bir tezgâhın önünde dururlar. Anne, “Man-
dalinalar güzel görünüyor, beş kilo alalım.” der. Oğlu ise öndekilerin güzel göründüğünü fakat arkadakilerin
kötü olduğunu söyler. Annesi oğluna “Senin daha yaşın kaç, başın kaç?” der gülerek ve arkadaki mandali-
naları kontrol eder. Mandalinalar gerçekten kötüdür ve oradan almaktan vazgeçerler.
D) Ali ve Kemal sınıf arkadaşlarıdır. Bir gün Kemal teneffüste eline tahta kalemini alır ve tahtayı karalar. İki
teneffüs sonra bu kez Ali eline kalemi alır ve tahtayı karalar. Bunun üzerine Kemal, Ali’yi uyarır: “Boş yere
tüketme kalemin mürekkebini.” Ali de Kemal’e daha iki teneffüs önce kendisinin de aynı şeyi yaptığını söy-
ler. Kemal, Ali’ye cevap verir: “Benim yaptığım yanlış, senin hareketini doğru yapmaz. İki yanlış bir doğru
etmez.”

7