Page 119 - YEP 8 FEN BİL. SORU BANKASI

ASİTLER VE BAZLAR

5. YEP HABER
Türkiye’de çay tarımı Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Gürcistan sınırından başlayarak Ordu ilinin Fatsa ilçesine
kadar olan kuşakta yapılmaktadır. Genelde çay bitkisi en iyi gelişimini toprak yapısı pH 4,50 - 6,00 arasında oldu-
ğunda göstermektedir. Asit toprakları sevmesine karşın, aşırı pH düşüşünden (pH < 4,50) çay bitkisinin gelişimi
olumsuz yönde etkilenmektedir. pH = 4,50 - 6,00 pH < 4,50
Çay tarım alanlarının yaklaşık %96’sını teşkil eden Artvin, 100
90
Rize ve Trabzon illerinden alınan toprak örneklerinin pH de- 80
ğerlerindeki yıllara bağlı değişim grafiği yandaki gibi olmuştur. 70
60
Toprak asitliğinin aşırı değerlere ulaştığı çay tarımı yapılan 50
toprakların ıslahı ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Belli bir 40
program çerçevesinde, kireç içeriği yüksek olan toprak düzen- 30
20
leyicilerin örneğin sönmüş kireç eklenerek veya mineral güb- 10
relerin kullanılması sayesinde pH değeri yükseltilebilmektedir. 0 1960 1980 1990 2000 2011

Haber metninde verilen bilgilere göre;

I. Asitlik oranı yüksek olan toprağa bazik olan sönmüş kireç eklenirse toprağın asitlik oranı düşürülebilir.
II. 1990 yılında verimli çay topraklarının (pH 4,50 - 6,00) oranının en düşük olduğu görülmektedir.
III. 1990 yılından itibaren yapılan çalışmalarla toprağın veriminin düşmesine neden olan pH < 4,50 değerine sahip
toprak yüzdesinde azalma sağlanmıştır.
yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

6. Bir maddenin asit ya da baz olduğunu anlamak için kullanılan maddelere ayıraç (belirteç) denir.

Aşağıdaki tabloda bazı ayıraçların asit ve baz ile etkileşime girdiklerinde renk değiştirme durumları verilmiştir.
Ayıraçlar Asit Baz
Turnusol kağıdı Kırmızı Mavi
Metil oranj Kırmızı Sarı
Fenolftalein Renksiz Pembe

K maddesi sulu çözeltisine H , L maddesi sulu çözeltisine oH ve M maddesi ise sulu çözeltisine H iyonları vermek-
+
+
-
tedir.
Buna göre K, L ve M çözeltilerine ayıraçlar ile yapılacak deneylerde aşağıdaki durumlardan hangisi gözlem-
lenebilir?
A) Ayıraçlar K L M B) Ayıraçlar K L M

Turnusol kağıdı Kırmızı Mavi Kırmızı Turnusol kağıdı Kırmızı Mavi Mavi
Metil oranj Kırmızı Sarı Kırmızı Metil oranj Kırmızı Sarı Sarı
Fenolftalein Renksiz Pembe Renksiz Fenolftalein Renksiz Pembe Pembe
C) Ayıraçlar K L M D) Ayıraçlar K L M

Turnusol kağıdı Mavi Kırmızı Mavi Turnusol kağıdı Kırmızı Kırmızı Mavi
Metil oranj Sarı Kırmızı Sarı Metil oranj Kırmızı Kırmızı Sarı
Fenolftalein Pembe Renksiz Pembe Fenolftalein Renksiz Renksiz Pembe

119