Page 282 - 8. SINIF EKSPERT PLUS FEN BİLİMLERİ SORU BANKASI

Ekspert Plus Fen Bilimleri Soru Bankası
17. Bir öğretmen, öğrencilerine yıldırım ve şimşek olayını anlatmak için aşağıda şekli ve çalışma prensibi verilen Van de Graaff
jeneratörünü farklı şekillerde kullanmıştır.

+ + + - - - - - - - Küçük
Büyük + + - - küre
küre -
+ + - Yalıtkan
-
+ + + + - ayak
+
+
+ + - - + -
Kasnak + - - - - -
+ -
+ - - - İletken
+ - -
Yalıtkan - tel
kayış + - -
+ - - -
+ - - -
Motor + - - - -
+
Van de Graaff jeneratörünün çalışma şekli:
( Alt tarafta bulunan motor dönerek kasnaklara bağlı olan yalıtkan kayışı döndürür.
( Yalıtkan kayış sürtünme sonucu elektriklenir.
( Kayışın elektriklenmesi sonucunda büyük küre (+), küçük küre (­) yük ile yüklenir.
Öğretmen, jeneratörü kullanarak aşağıdaki etkinlikleri yapıyor.
1. Etkinlik 2. Etkinlik 3. Etkinlik

+ -
+ + -
+

Küçük küreyi büyük küreden daha yük- Küçük küre ile büyük küreyi aynı sevi- Küçük küreyi büyük küreden daha aşa-
sek bir noktada tutup jeneratörü çalıştır- yede tutup küçük kürenin altına (+) yüklü ğıda bir noktaya yerleştirip jeneratörü
dığında küreler arası yük geçişi oluyor. bir cisim yerleştirildiğinde küçük küre ile çalıştırdığında cisimler arası yük geçişi
diğer cisimler arasında yük geçişi oluyor. oluyor.
Buna göre öğretmenin gerçekleştirdiği etkinlikler ile ilgili yapılan aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?

A) Yıldırım ve şimşek olaylarının elektrik yükünün hareketi sonucu oluştuğu söylenebilir.

B) 1. ve 3. etkinliklere bakıldığında yıldırım olayının gökyüzünden yeryüzüne doğru olabileceği gibi yeryüzünden gökyüzüne
doğru da olabileceği söylenebilir.
C) 2. etkinlik incelendiğinde şimşek olayının yeryüzündeki pozitif yüklü cismin aktardığı elektrik yükü sonucu gerçekleştiği
söylenebilir.
D) Yıldırım ve şimşek olaylarının zıt yüklü cisimlerin birbirini çekmesi sonucunda oluştuğu, yapılan üç etkinlikten de anlaşıla-
bilir.

282 E K S P E R T