Page 177 - EKSPERT 7. SINIF TÜRKÇE SORU BANKASI

TEST
ANLATIM BOZUKLUĞU 02

1.
(I) Çikolata lezzetinin tam olarak ne zaman icat edildiği bilinmese de kakaoyu
tükettikleri bilinen Olmeklerin, Mayaların ve Azteklerin bu konuda öncü olduğu
kabul edilir. (II) Ancak içecek yapmak için katı çikolata satışı yapan ilk dükkân
1600’lü yıllarda İngiltere’de açılmıştır. (III) Daha sonra teknolojinin de gelişmesiyle
çikolata üretimi kolaylaşmış ve hızla yayılmıştır. (IV) Bildiğimiz anlamda ilk çikolata
tableti 1847 tarihinde İngiltere’de üretilmiştir.

Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. cümlede yanlış sözcük kullanılmıştır.
B) II. cümlede bir sözcük yanlış yerde kullanılmıştır.
C) III. cümlede anlatım bozukluğu yoktur.
D) IV. cümlede anlatım bozukluğu yapılmıştır.

2. İyi bir cümle, karşıladığı yargıyı tam olarak anlatmalıdır. Yani cümleden bir anlam çıkarılmalıdır. Böyle olmaz da cümle
çeşitli anlamlara gelirse birden çok yoruma yol açarsa o cümlede çelişkili anlatım söz konusudur. İyi bir cümle açık
olmalıdır. Cümledeki açıklık ise anlamın kolayca anlaşılır olması demektir. Anlamca birbiri ile uyuşmayan sözcüklerin bir
arada kullanılması, cümlede çelişkili ifadenin doğmasına neden olur.
Buna göre,
I. Söz hakkı verilmeden önce konuşmaya başlaman doğru değil.
II. Yoksul ailelerin çocukları, üniversite öğrenimlerine devam edemiyor.
III. Ülkemizde üniversiteden mezun olanlar, iş bulamama korkusu yaşıyor.

IV. Yeni atanan müdürün muhtemelen yarın göreve başlayacağı kesinleşmiş.
cümlelerinin hangisinde çelişen sözcüklerin kullanımından kaynaklı bir anlatım bozukluğu vardır?

A) I B) II C) III D) IV

3. Cümledeki sözcüklerin yerinde kullanılmaması, söylenmek istenenin karşıtı bir anlamın ortaya çıkmasına ya da cümlenin
anlaşılmamasına yol açar. “Yeni okula geldim ki ders zili çaldı.” cümlesinde “yeni” sözcüğü yanlış yerde kullanıldığından
cümlenin anlamı da bozulmuştur. Cümlede anlatılmak istenen “okulun yeniliği” değildir. Aslında birinin “okula vardığı
sırada” zilin çalması anlatılmak istenmiştir. Öyleyse cümlenin doğru şekli şöyle olmalıdır: “Okula yeni geldim ki ders zili
çaldı.”
Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?

A) Yapılan bir araştırmaya göre dünya ulusları arasında en uzun Japonların yaşadığı belirlenmiş.
B) Babam arabayı tamir ederken bana parçaların adını ve onlarla ilgili bilgileri verirdi.
C) Zengin ülkelerin nüfuslarının azalması, o ülkelerin yetkililerini kara kara düşündürüyor.
D) Teknolojik gelişmeler yaşamı kolaylaştırıyor ama insanları mutlu etmiyor.

177